အယ်လ်ကိုဟော: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ဝီကီပီးဒီးယား မှ
"==အယ်လကိုဟော== အယ..." အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည်
 
No edit summary
စာကြောင်း ၈ - စာကြောင်း ၈ -


အယ်လကိုဟောအမျိုးအစား များစွာရှိသည့်အနက်
အယ်လကိုဟောအမျိုးအစား များစွာရှိသည့်အနက်
မက်သဲအယ်လကိုဟော
မက်သဲအယ်လကိုဟော CH<sub>3</sub>OH နှင့် အက်သဲအယ်လကိုဟော
C<sub>2</sub>H<sub>5</sub>OHတို့သည် များစွာအသုံးဝင်လေသည်။
ဂ္ဂံ၃ဥံ နှင့် အက်သဲအယ်လကိုဟော
ဂ္ဂ၂ံ၅ဥံ တို့သည် များစွာအသုံးဝင်လေသည်။
မက်သဲအယ်လကိုဟောသည်အရောင်ကင်းမဲ့သောအရည်
မက်သဲအယ်လကိုဟောသည်အရောင်ကင်းမဲ့သောအရည်
ဖြစ်၍ အငွေ့ဖြစ်လွယ်ပြီးလျှင် မီးလောင်လွယ်သည်။ မက်သဲ
ဖြစ်၍ အငွေ့ဖြစ်လွယ်ပြီးလျှင် မီးလောင်လွယ်သည်။ မက်သဲ
စာကြောင်း ၁၈ - စာကြောင်း ၁၇ -
ချက်မယူတော့ဘဲ အခြားနည်းဖြင့် အကြီးအကျယ်ဖော်ယူ
ချက်မယူတော့ဘဲ အခြားနည်းဖြင့် အကြီးအကျယ်ဖော်ယူ
ရောင်းချလျက်ရှိလေသည်။ ဖော်ယူနည်းမှာ ကာဗွန်မွန်အောက်
ရောင်းချလျက်ရှိလေသည်။ ဖော်ယူနည်းမှာ ကာဗွန်မွန်အောက်
ဆိုက် ဂ္ဂဥ နှင့် ဟိုက်ဒြိုဂျင်တို့ကို ကက်တလစ်ဓာတ်ကူပစ္စည်း
ဆိုက် CO နှင့် ဟိုက်ဒြိုဂျင်တို့ကို ကက်တလစ်ဓာတ်ကူပစ္စည်း
ဖြစ်သော ဇင့်အောက်ဆိုက်နှင့် ကရိုမီယမ်အောက်ဆိုက်တို့၏
ဖြစ်သော ဇင့်အောက်ဆိုက်နှင့် ကရိုမီယမ်အောက်ဆိုက်တို့၏
အကူအညီဖြင့်ပေါင်းစပ်ရာမှ ရရှိလေသည်။
အကူအညီဖြင့်ပေါင်းစပ်ရာမှ ရရှိလေသည်။


ပုံစံအားဖြင့်
ပုံစံအားဖြင့် -<br>
{| class="wikitable"
ဂ္ဂဥ ဏ ၂ံ၂ ှု ဂ္ဂံ၃ဥံ
|-
ကာဗွန်မွန်
! CO !!+ !!2H<sub>2</sub> !!=!! CH<sub>3</sub>OH
အောက်ဆိုက် ဏ ဟိုက်ဒြိုဂျင် ှု မက်သဲ
|-
အယ်လကိုဟော
| ကာဗွန်မွန်အောက်ဆိုက် ||+||ဟိုက်ဒြိုဂျင်||=|| မက်သဲ အယ်လကိုဟော

|}


မက်သဲအယ်လကိုဟောသည်အဆိပ်ဖြစ်သည်။ အက်သဲ
မက်သဲအယ်လကိုဟောသည်အဆိပ်ဖြစ်သည်။ အက်သဲ
စာကြောင်း ၃၆ - စာကြောင်း ၃၆ -
စပ်ရာ၌ မက်သဲအယ်လကိုဟောသည် များစွာအသုံးဝင်လေ
စပ်ရာ၌ မက်သဲအယ်လကိုဟောသည် များစွာအသုံးဝင်လေ
သည်။
သည်။



အက်သဲအယ်လကိုဟောကို ကောက်နှံအရက်ဟူ၍လည်း
အက်သဲအယ်လကိုဟောကို ကောက်နှံအရက်ဟူ၍လည်း
ခေါ်တတ်၏။ ကောက်နှံမှ ကဇော်ဖောက်ယူ ရရှိသောကြောင့်
ခေါ်တတ်၏။ ကောက်နှံမှ ကဇော်ဖောက်ယူ ရရှိသောကြောင့်
ကောက်နှံအရက်ဟုခေါ်ခြင်းဖြစ်၏။
ကောက်နှံအရက်ဟုခေါ်ခြင်းဖြစ်၏။



မက်သဲအယ်လကိုဟောကဲ့သို့ပင် အက်သဲ အယ်လကို
မက်သဲအယ်လကိုဟောကဲ့သို့ပင် အက်သဲ အယ်လကို
စာကြောင်း ၄၆ - စာကြောင်း ၄၈ -
ပြာလဲ့လဲ့ဖြစ်၏။ သို့သော်လည်း မက်သဲအယ်လကိုဟောလောက်
ပြာလဲ့လဲ့ဖြစ်၏။ သို့သော်လည်း မက်သဲအယ်လကိုဟောလောက်
အဆိပ်မပြင်း လှချေ။
အဆိပ်မပြင်း လှချေ။



အယ်လကိုဟောစစ်စစ်သည် အဆိပ်ရှိသည့်ပြင် ရေရော
အယ်လကိုဟောစစ်စစ်သည် အဆိပ်ရှိသည့်ပြင် ရေရော
စာကြောင်း ၉၃ - စာကြောင်း ၉၆ -
==ကိုးကား==
==ကိုးကား==
<references/>
<references/>
[[Category:ဓာတုဗေဒ ]]
[[Category:ဓာတုဗေဒ]]

၀၅:၁၉၊ ၂၃ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၁ ရက်နေ့က မူ

အယ်လကိုဟော

အယ်လကိုဟောဟူသော ဝေါဟာရ သည် အာရပ်စကားဖြစ်၍ ရှေးခေတ်က မျက်တောင်မွှေးနှင့် မျက်ခွံများကို အမဲဆိုးရန်အတွက် အသုံးပြုသော လက်ဆာလ ဖိုက်(ဒ)နှင့် အန်တီမိုနီဆာလဖိုက်(ဒ) တို့ကို ခေါ်လေသည်။ ယခုခေတ်၌မူ ကာဗွန်ဒြပ်ပေါင်းများဖြစ်ကြသည့် အရက်နှင့် အရက်ပျံများကို အယ်လကိုဟောဟု ခေါ်ကြ၏။

အယ်လကိုဟောအမျိုးအစား များစွာရှိသည့်အနက် မက်သဲအယ်လကိုဟော CH3OH နှင့် အက်သဲအယ်လကိုဟော C2H5OHတို့သည် များစွာအသုံးဝင်လေသည်။ မက်သဲအယ်လကိုဟောသည်အရောင်ကင်းမဲ့သောအရည် ဖြစ်၍ အငွေ့ဖြစ်လွယ်ပြီးလျှင် မီးလောင်လွယ်သည်။ မက်သဲ အယ်လကိုဟောကို သစ်သားမှ ချက်ယူရရှိသောကြောင့် သစ် အရက်ပျံဟုလည်း တစ်နည်းခေါ်သည်။ ယခုခေတ်တွင် မက်သဲ အယ်လကိုဟောကို အလွန်အသုံးများလာသဖြင့် သစ်သားမှ ချက်မယူတော့ဘဲ အခြားနည်းဖြင့် အကြီးအကျယ်ဖော်ယူ ရောင်းချလျက်ရှိလေသည်။ ဖော်ယူနည်းမှာ ကာဗွန်မွန်အောက် ဆိုက် CO နှင့် ဟိုက်ဒြိုဂျင်တို့ကို ကက်တလစ်ဓာတ်ကူပစ္စည်း ဖြစ်သော ဇင့်အောက်ဆိုက်နှင့် ကရိုမီယမ်အောက်ဆိုက်တို့၏ အကူအညီဖြင့်ပေါင်းစပ်ရာမှ ရရှိလေသည်။

ပုံစံအားဖြင့် -

CO + 2H2 = CH3OH
ကာဗွန်မွန်အောက်ဆိုက် + ဟိုက်ဒြိုဂျင် = မက်သဲ အယ်လကိုဟော

မက်သဲအယ်လကိုဟောသည်အဆိပ်ဖြစ်သည်။ အက်သဲ အယ်လကိုဟော ကိုးဆနှင့် မက်သဲ အယ်လကိုဟော တစ်ဆကို ရောစပ်ထားသောအရည်ကို မက်သီလိတ်တက်စပစ်ရစ် (အရက် ပျံ)ဟုခေါ်၏။ အရောင်တင်ဆေးများနှင့် ချိတ်များသည် မက်သဲ အယ်လကိုဟောတွင် ကောင်းစွာပျော်ဝင်ကြ၏။ ဆေးများ ဖော် စပ်ရာ၌ မက်သဲအယ်လကိုဟောသည် များစွာအသုံးဝင်လေ သည်။


အက်သဲအယ်လကိုဟောကို ကောက်နှံအရက်ဟူ၍လည်း ခေါ်တတ်၏။ ကောက်နှံမှ ကဇော်ဖောက်ယူ ရရှိသောကြောင့် ကောက်နှံအရက်ဟုခေါ်ခြင်းဖြစ်၏။


မက်သဲအယ်လကိုဟောကဲ့သို့ပင် အက်သဲ အယ်လကို ဟောသည် အရောင်ကင်းမဲ့၍ အငွေ့ဖြစ်လွယ်သည်။ မီးရှို့ကြည့် သည့်အခါ မီးရှိန်မှာအလွန်ပူ၍ မီးတောက်အရောင်မှာ ပြာလဲ့လဲ့ဖြစ်၏။ သို့သော်လည်း မက်သဲအယ်လကိုဟောလောက် အဆိပ်မပြင်း လှချေ။


အယ်လကိုဟောစစ်စစ်သည် အဆိပ်ရှိသည့်ပြင် ရေရော ၍သောက်လျှင် မူးယစ်စေတတ်သည်။ မူးယစ်စေတတ်သော သေရည်သေရက်တို့တွင် အယ်လကိုဟော အဓိကပါဝင်၏။ သကြားကို တဆေးဖြင့် ကဇော်ဖောက်ယူခြင်းဖြင့် အယ်လကို ဟောကို ရရှိနိုင်သည်။ သကြားအမျိုးမျိုးရှိရာ သစ်သီးမှရရှိသော သကြားကိုသာ ကဇော်ဖောက်၍ အယ်လကိုဟောကို ချက်ယူ လေ့ရှိ၏။ စပျစ်သီး၊ သစ်သော့သီး စသော အသီးများမှရသော အရည်ထဲသို့ တဆေးကိုထည့်လိုက်သောအခါ ကဇော်ပေါက်လာ ၍ အယ်လကိုဟောနှင့် ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက်တို့ကိုရရှိ၏။ သစ်သီးများမှရရှိသော သကြားသာမက ကောက်နှံများမှရရှိသော သကြားများမှလည်း အယ်လကိုဟောကို ဖောက်ယူနိုင်သည်။ ပြောင်း၊ မြင်းစားဂျုံ၊ မုယောစသည်တို့ကို ရေတွင်နှစ်၍ ကြမ်း ပေါ်တွင် ဖြန့်ထားသောအခါ မကြာခင် အစို့ကလေးများထွက် လာကြ၏။ ယင်းသို့ အစို့ကလေးများထွက်လာသောအခါ ကောက်နှံများ၌ရှိသော စတာ့(ကစီ)သည် သကြားအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲသွား၏။ ထိုနောက် အစို့ထွက်လာသော ကောက်နှံ များကို ရေဖြင့်ရော၍ ကဇော်ဖောက်ပေး၏။ ယင်းသို့ ကဇော် ဖောက်၍ရသော အယ်လကိုဟောကို ပေါင်းခံသောနည်းဖြင့် ရေမှခွဲထုတ်ယူရသည်။

ဗရမ်ဒီ၊ ဝီစကီ၊ ရမ်၊ ဂျင်တို့သည် ပေါင်းခံယူနည်းဖြင့် ရယူသော အရက်များဖြစ်၍ အယ်လကိုဟော ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၅ဝ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ပါဝင်၏။ သစ်သီးမှရသော သကြားရေကို ကဇော်ဖောက်ပြီးနောက် ပေါင်းမခံဘဲရရှိသော အရက်များတွင် အယ်လကိုဟော ရာခိုင်နှုန်း ၆ မှ ၁၄ အထိ ပါဝင်၏။ ပြောင်းဆန်၊ မုယော၊ စသောကောက်နှံတို့ကို ကဇော်ဖောက်၍ ရသော ဗျစ်ရည်များတွင် အယ်လကိုဟော ရာခိုင်နှုန်း ၂ မှ ၉ အထိသာပါဝင်၏။ အယ်လကိုဟောကို သောက်လိုက်သည့်အခါ မူးယစ်လာ၍ ကိုယ်လက်အင်္ဂါများလည်း ထိုင်းမှိုင်းပြီးလျှင် နောက်ဆုံး သတိမရသည်အထိ ဖြစ်သွားတတ်သည်။ အများ အပြား သောက်ပါမူ အသည်းလောင်ကျွမ်းပြီးလျှင် အသက် ကိုပင်ရန်ရှာတတ်သည်။ သို့သော် အကျိုးရှိအောင် အသုံးပြု နိုင်ပါက များစွာအသုံးဝင်လေသည်။ အယ်လကိုဟောသည် အအေးဒဏ်ကိုခံနိုင်၍ မခဲလွယ်သောကြောင့် အေးသော တိုင်းပြည်များ၌ ပြဒါးတိုင်များတွင် ပြဒါးကိုမထည့်ပဲ အယ်လ ကိုဟောကို အသုံးပြုကြ၏။ ထို့ပြင် ဆေးများဖျော်ရာ၌ လည်းကောင်း၊ ရေမွှေးချက်ရာ၌လည်းကောင်း၊အရောင်တင်ဆေး၊ ချိတ်နှင့် ဆိုးဆေး သုတ်ဆေးများ ပြုလုပ်ရာ၌လည်းကောင်း၊ ဒဏ်ရာဒဏ်ချက်များကို ကုသရာ၌ ပိုးသတ်ဆေးအဖြစ် လည်းကောင်း အယ်လကိုဟောကို အမြောက်အမြားအသုံးပြု ကြသည်။ အယ်လကိုဟောကို ဗင်ဇော၊ အီသာ၊ သို့မဟုတ် ဓာတ်ဆီနှင့်ရော၍ မော်တော်စက်များမောင်းနှင်ရန် အသုံးပြုနိုင် သည့်အပြင် မီးရှို့သည့်အခါ မှိုင်းမရှိသောကြောင့် ဓာတ်စမ်းခန်းများတွင်လည်း များစွာအသုံးပြုနိုင်လေသည်။ [၁]

ကိုးကား

  1. မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၅)