လည်ကိန်း (ရူပဗေဒ)

လည်ကိန်း(အင်္ဂလိပ်: moment)ဆိုသည်မှာ အကွာအဝေးနှင့် အားတစ်ခု(a force) သို့မဟုတ် လျှပ်စစ်ပမာဏတစ်ခု(an electric charge)စသည့် ရူပဗေဒ မတ္တာတစ်ခုခုတို့၏ မြှောက်လဒ်ကို ဖေါ်ပြသော သင်္ချာညီမျှခြင်းတစ်ခုကို ဆိုလိုသည်။ လည်ကိန်းများကို ပုံသေဝင်ရိုး (fixed reference point or pivot)နှင့် စပ်လျဉ်း၍ သတ်မှတ်ကြပြီး၊ ၎င်းမတ္တာ၏ အဆိုပါဝင်ရိုးမှ အကွာအဝေးအပေါ်မူတည်ပြီး ပမာဏကွဲပြားကြသည်။

အခြေခံအကျဆုံး ညီမျှခြင်းတခုကို ဖေါ်ပြမည်ဆိုလျှင်၊

$\mu _{n}=r^{n}\,Q,$

ဤညီမျှခြင်းတွင် $Q$ သည် တစ်နေရာ သို့မဟုတ် တစ်မှတ်တည်း (one point) ၌ စုနေသော ရူပဗေဒ မတ္တာတစ်ခု (အားတစ်ခု သို့မဟုတ် လျှပ်စစ်ပမာဏတစ်ခု)ဖြစ်ပြီး၊ $r$ သည် ဝင်ရိုးနှင့်မတ္တာကြားရှိ အကွာအဝေးကို ဆိုလိုသည်။ $\mu _{n}$ သည် လည်ကိန်း ဖြစ်သည်။ n သည် မတူညီသော လည်ကိန်းများကို ကိုယ်စားပြုသည်။ အကယ်၍ n = ၁ ဖြစ်လျှင် ပထမလည်ကိန်းဟု ခေါ်ပြီး၊ n = ၂ ဖြစ်လျှင် ဒုတိယလည်ကိန်း စသည်ဖြင့် n ၏ တန်ဖိုးကို လိုက်၍ ခေါ်နိုင်သည်။

(ပို၍အဆင့်မြင့်သော အင်တီဂရယ်ကို အသုံးပြုသည့် ညီမျှခြင်းကို တစ်မှတ်တည်း၌ မစုသော ဖြန့်ကျက်နေသော မတ္တာပြန့်ကျဲပုံတို့နှင့် စပ်လျဉ်းပြီး အသုံးပြုလေ့ရှိကြသည်။ ဤဆောင်းပါးတွင်မူ မဖေါ်ပြတော့ပါ။)

ဥပမာများ

အားတစ်ခု၏ လည်ကိန်း (moment of a force) သို့မဟုတ် လိမ်အား (torque)ဆိုသည်မှာ ပထမလည်ကိန်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ညီမျှခြင်းအားဖြင့်၊

$\mathbf {\tau } =rF$

ဟု ဖေါ်ပြနိုင်သည်။