ရှန်ဂရီလာ
ရှန်ဂရီလာ (သို့) ရှန်ဘဲလားသည် တိဗက် ခွန်းလွန်(Kunlun) တောင်တန်းများရှိ စိတ်ကူးယဉ် နယ်မြေတစ်ခုဖြစ်ပြီး ၁၉၃၃ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ဝေခဲ့သည့် ဗြိတိသျှစာရေးဆရာ ဂျိမ်းစ်ဟီလ်တန် (James Hilton)၏ ဝတ္တုရှည် The Lost Horizon တွင် ဖော်ပြပါရှိခဲ့သည့် နေရာဒေသဖြစ်သည်။[၁]ထိုဝတ္တုအား စာရေးဆရာကြီး မောင်ထွန်းသူက ရှန်ဂရီလာ နာမည်ဖြင့်ပင် မြန်မာဘာသာသို့ ပြန်ဆိုရေးသားခဲ၏။ ရှန်ဘဲလားဟူသော အမည်အား ဆရာမင်းသိင်္ခရေးသည့် မဟာမြိုင်ခရီးသည်နှင့် စနေမောင်မောင် ဝတ္တုများတွင် တွေနိုင်သည်။
ရှန်ဂရီလာသည် နှစ်လိုဖွယ်ရှိသော တောင်ကြားနေရာ၌ရှိသည် ဘာသာရေးအရ အေးချမ်းသော ဒေသ၊ လားမားဗုဒ္ဓဘာသာ၏ သိမ်မွေ့သော အဆုံးအမအောက်တွင် တည်ရှိသော ဟိမဝန္တာတောင်တန်းရှိ (Kunlun) ခွန်းလွန်တောင်တန်းများ၏ အနောက်ပိုင်းအဆုံးတွင် ရှိသည့်ဒေသဟု ပြောကြသည်။ ရှန်ဂရီလာ ရှိသောဒေသ နှင့်ပတ်သတ်၍ သံတူကြောင်းကွဲ နေရာများစွာ ရှိသော်လည်း တူညီသည့် အချက်များမှာ ဟိမဝန္တာတောင်တန်း တစ်နေရာတွင်ရှိခြင်း၊ အေးချမ်းပျော်ရွှင်ဖွယ်ကောင်းသော ဒေသဖြစ်ခြင်း၊ ပြင်ပကမ္ဘာနှင့် အဆက်အသွယ်မရှိခြင်း စသည်တို့ဖြစ်၏။ The Lost Horizon ဝတ္တုပါ အကြောင်းအရာများအရ ရှန်ဂရီလာ ဒေသမှလူများသည် ဉာဏ်ပညာ အလွန်ကြီးမားကြပြီး၊ သာမန် လူ့သက်တမ်းထက် ပိုမိုရှည်လျားစွာ နေထိုင်နိုင်ကြသည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။ ရှန်ဂရီလာ ဟူသော နာမည်သည် အေ့ရှတိုင်း၏စိတ်ကူးယဉ် စွဲမက်ဖွယ်ဒေသကိုအမှတ်ရစရာ စကားလုံးဖြစ်လာခဲပြီ။ ရှန်ဂရီလာ၏ ပုံပြင်သည် တိဗက်ဗုဒ္ဓဘာသာ ရှေးဟောင်းမြို့တော် ရှန်ဘဲလား မှ ဆင်းသက်လာသည့် အယူအဆ တစ်ရပ်လည်းဖြစ်လေသည်။
စကားလုံး ရင်းမြစ်
[ပြင်ဆင်ရန်]ရှန်ဂရီလာဟူသော စကားစု Shangri-La သည် တိဗက် စကားလုံး Shang( Tsang - ၏ ခရိုင်ဒေသဖြစ်ပြီး Tashilhupon ၏ မြောက်ပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်) gri သည် တောင် ဟုအဓိပ္ပာယ်ရပြီး La ဟူသည့် အဓိပ္ပာယ် pass နှင့်ပေါင်းလိုက်သောအခါ Shang Mountain Pass ဟု အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် ခေဝေါ်နိုင်သည်ဟု အနီးစပ်ဆုံး အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုထားသည်။ မည်သို့ပင် ဖြစ်စေ ဖြစ်နိုင်သည့်အချက်တစ်ခုမှာ စာရေးဆရာ Hilton သည် ရှန်ဘဲလား ဟူသည့် နာမည်ကိုကြားဖူးနားဝရှိကာ တိဗက်တို့ က Shangri-la ဟု အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ပေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်နိုင်ပေသည်။
ဒဏ္ဍာရီ နှင့် ဆက်စပ်သော ဒေသများ
[ပြင်ဆင်ရန်]ယန်ဇီမြစ်ကြီး စီးဝင်ရာ ရှန်ဂရီလာ ဒေသသည် တကယ်ကို ဒဏ္ဍာရီဆန်လောက်အောင် လှပလွန်းပါသည်။ ထိုဒေသသည် တရုတ်ပြည် ယူနန်စီရင်စု၏ တောင်ဘက်စူးစူး၌ ရှိ၍ တရုတ်ပြည်ကြီးအတွက် အံ့ဩဖွယ်ရာ နယ်မြေတစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ ရှန်ဂရီလာ နာမည်ကို James Hilton၏(ပျောက်ဆုံးသွားသော မိုးကုတ်စက်ဝိုင်း) အမည်ရှိ စာအုပ်မှာ စတင်ခေါ်ဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဒီနာမည်ကို ပေးရခြင်း အကြောင်းမှာလည်း စာရေးသူသည် ထိုစိတ်ကူးယဉ်ဆန်သော ဒေသကို ရောက်ရှိပြီး ထိုနာမည်ပေးရန် စိတ်ကူးမိကြောင်း ပြောကြားပါသည်။ James Hiltonသည် ယဉ်ကျေးမှုသီးခြား အနှစ်သာရကို ရှာဖွေနေသော ကမ္ဘာကျော် တိုးရစ်တစ်ဦးလည်း ဖြစ်သည်။
အိန္ဒိယ မြောက်ပိုင်း နှင့် တိဗက်ဒေသ ကြားရှိ ဗုဒ္ဓဘာသာထွန်းကားသော ဟိမဝန္တာ တောင်တန်းဒေသများသည် ယခုအခါ ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသည်များအား အလွန်ဆွဲဆောင်နိုင်သော ဒေသလည်း ဖြစ်သည်။ ယခုခေတ် တရုတ်နိုင်ငံမှလည်း Zhongdian ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ ဒေသအား ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသည်များအား ဆွဲဆောင် နိုင်ရန် ရှန်ဂရီလာဟု ၂၀၀၁ ခုနှစ်တွင် နာမည်ပေးခဲ့သည်။ တိဗက် ဒေသရှိ ဒဏ္ဍာရီဆန်သော ခွန်းလွန်တောင် အချို့ဒေသ များအားလည်း ရှန်ဂရီလာ တည်ရှိသည့် ဒေသဟု ဆိုကြသည်။
ရှန်ဂရီလာ တည်ရှိသည်ဟု နာမည်ကြီးထင်ရှားသည့် ဒေသတစ်ခုမှာ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းရှိ Hunza တောင်ကြားဒေသ ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ တိဗက်နယ်စပ် နှင့်နီးသော ထိုနေရာဒေသအား The Lost Horizon မထုတ်ဝေမီ နှစ်အနည်းက Hilton သည် သွားရောက်လည်ပတ်ခဲ့သည်။ သိမဝန္တာ အနောက်ပိုင်းရှိ တောင်များဝန်းရံထားသည့် စိမ်းစိုလန်းဆန်းသော ထိုနယ်မြေဒေသသည် ဝတ္တုပါရှန်ဂရီလာ ဒေသနှင့်လည်း ပထဝီအနေအထားအရ နီးနီးစပ်စပ် တူညီမူ့ရှိလေသည်။ ထိုဒေသ အနီးရှိ Skardu တောင်ကြားဒေသမှ ရှန်ဂရီလာ အပန်းဖြေစခန်းသည်လည်း ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသည်များအား ဆွဲဆောင်နိုင်သည့် နေရာဖြစ်သည်။ ရှန်ဂရီလာ၏ အထူးခြားဆုံး အစားအသောက်မှာ ဆတ်သားဟင်း ဖြစ်သည်။ အလွန်ကို ကောင်းမွန်လတ်ဆတ်ပြီး မည်သည့်နေရာတွင်မှ မရနိုင် ဟုလည်း သိရသည်။
ကိုးကား
[ပြင်ဆင်ရန်]- ↑ Hilton၊ James (1933)။ Lost Horizon။ Macmillan။ 17 November 2022 တွင် မူရင်းမှ မော်ကွန်းတင်ပြီး ။ 20 November 2022 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။ Uses the spelling 'Kuen-Lun'.