ရိုးပွီးလျန်နီး
| ရိုးပွီးလျန်နီး | |
|---|---|
| Chieftess of Denlung Denlung Lalnu | |
| နန်းသက် | 1889–8 August 1893 |
| ရှေ့မင်းဆက် | Vandula |
| မွေးဖွား | 1828 Denlung chiefdom |
| ကွယ်လွန် | ၃ ဇန်နဝါရီ၊ ၁၈၉၅ (အသက် ၆၆–၆၇) Rangamati, British Raj |
| ထာဝရ အိပ်စက်ရာ နေရာ | Ralvawng |
| သားသမီးများ | Lalṭhuama, Dotawna |
| ခမည်းတော် | Lalsavunga |
ရိုးပွီးလျန်နီး (Ropuiliani, 1828–3 January 1895) သည် လူရှိုင်းတောင်တန်း တွင် ဗြိတိသျှ ကိုလိုနီ အုပ်စိုးစဉ် သမိုင်းတွင် ပထမဆုံး မီဇို အမျိုးသမီး စော်ဘွား ဖြစ်သည်။ ခင်ပွန်းဖြစ်သူ ဗန်ဒူးလာ ကွယ်လွန်ပြီးနောက်တွင် ဗြိတိသျှ ကိုလိုနီ လက်အောက်ခံတပ်များကို ခုခံခြင်းအတွက် သူမအား အမှတ်ရနေပါသည်။ [၁] သူမသည် ဒန်လွန်း ရွာ နှင့် အခြားရွာ [၂] အတွက် စော်ဘွား ဖြစ်ခဲ့ပြီး ယခုခေတ် မီဇိုရမ်ပြည်နယ် နှာထျာလ် အနီး၊ [၁] ၁၈၉၅ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၃ ရက်နေ့တွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နိုင်ငံ Rangmati ရှိ အကျဉ်းထောင်တစ်ခုတွင် အကျဉ်းချခံရပြီး ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ [၃]
Ropuiliani သည် အိုက်ဇောစော်ဘွား လားလ်ဆာဗူးငါ (Lalsavunga) ၏ သမီးဖြစ်ပြီးယနေ့ခေတ်မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးရုံးဝန်းကျင်တွင် မွေးဖွားကြီးပြင်းခဲ့သည်။ ၁၈၄၇ ခုနှစ်တွင် သူမသည် ရားလ်ဗွန် (Ralvawng) ၏ စော်ဘွား ဗန်ဒူးလာ နှင့် လက်ထပ်ခဲ့သည်။ သူမသည် ကွယ်လွန်သူခင်ပွန်း၏ မူဝါဒများကို စေ့စပ်ဆွေးနွေးရန် သို့မဟုတ် ဗြိတိသျှတောင်းဆိုချက်များကို လိုက်နာရန် ငြင်းဆန်ခဲ့ပြီး ဗြိတိသျှကိုလိုနီအာဏာကို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် ခုခံခြင်းမပြုသည့် မူဝါဒများကို လိုက်နာခဲ့သည်။ သူမ၏ခေါင်းဆောင်မှုအောက်တွင် အခွန်များ၊ လုပ်အားခွန်နှင့် ဆန်ခွန်များအားလုံးကို သိမ်းဆည်းထားပြီး ကိုလိုနီနယ်ချဲ့ကျူးကျော်မှုကို ဖီဆန်သည့်အချက်ဖြစ်သည်။[၂]
ကွပ်မျက်မှုကို ကြားသိရသောအခါတွင် ဗြိတိသျှတို့သည် Ropuiliani ၏ရွာကို ဝင်ရောက်စီးနင်းရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ စီးနင်းမှုအား Captain John Shakespeare နှင့် R.H.S Hutchinson and Pugh တို့က စီစဉ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ Ropuiliani ၊ သူမ၏သား လားလ်ထြွားမာ (Lalṭhuama) နှင့် မြောက်ပိုင်းစော်ဘွား Doakoma တို့သည် ဗြိတိသျှကိုတော်လှန်ရန် ကြံစည်ခဲ့ကြသည်ကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ [1] သေနတ်၊ ဝက်၊ ငှက်နှင့် ဆန်များစွာကို ဒဏ်ငွေပေးဆောင်ရန် ရာဇသံပေးထားသည်။
- ↑ ၁.၀ ၁.၁ [Robert Reid (civil servant) The Lushai Hills: culled from History of the frontier areas bordering on Assam from 1883-1941] တန်ဖိုး
|archiveurl=စစ်ဆေးရန် (အကူအညီ)။ Calcutta။ 1942။ p. 49။|archive-url=က|archive-date=ကို လိုအပ်သည် (အကူအညီ) တွင် မူရင်း အား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ - ↑ How Britishers Were Challenged by Ropuiliani။
- ↑ Ram Tana Nun Hlantu Ropuiliani (27 July 2021)။