မြန်မာမျိုးပြပစ္စည်း
မြန်မာဘာသာစကားတွင် သက်ရှိသက်မဲ့တို့ကို အရေအတွက်ဖြင့်ဖော်ပြရာ၌ ယင်းတို့၏ပုံသဏ္ဌာန်နှင့် အမျိုးအစားတို့ကိုလိုက်၍ နာမ်ပစ္စည်းကို သင်္ချာပုဒ်များနှင့် တွဲ၍သုံးလေ့ရှိသည်။ အဆိုပါနာမ်ပစ္စည်းကို မျိုးပြပစ္စည်း (Classifier) ဟုခေါ်သည်။ သုံးစွဲပုံမှာ "နာမ် + သင်္ချာပုဒ် + မျိုးပြပစ္စည်း" ဟူ၍ဖြစ်သည် (သာဓက – မုန့်တစ်ခု၊ လူလေးယောက်၊ ကားငါးစီး)။ သင်္ချာပုဒ်သည် ၂၀ မှစ၍ ဆယ်ပြည့်ကိန်းဖြစ်လျှင် ထိုသင်္ချာပုဒ်ကို မျိုးပြပစ္စည်း၏အနောက်၌ထားရသည် (သာဓက – စပါးတင်း ၁၀၀၊ ပေတံအချောင်း ၂၀)။ စကားစပ်သည့်အခါများတွင် မျိုးပြပစ္စည်းများကို ချန်လှပ်ထားနိုင်သည်။
မျိုးပြပစ္စည်းများ
[ပြင်ဆင်ရန်]| အမည် | အိုင်ပီအေ | အက္ခရာဖလှယ်မှု | အသုံး |
|---|---|---|---|
| လူနှင့်တိရစ္ဆာန်များ | |||
| ကောင် | [kàuɰ̃] | kaung | တိရစ္ဆာန် |
| ပါး | [pá] | pa | မြင့်မြတ်သော ပုဂ္ဂိုလ်များ (ဘုန်းကြီး၊ သီလရှင်စသည်) |
| ယောက် | [jauʔ] | yauk | လူ |
| ရှဉ်း | [ʃíɰ̃] | shin | ခိုင်းနွား၊ ခိုင်းကျွဲအစုံ |
| ဦး | [ʔú] | u | လူ |
| အခြား | |||
| ကုံး | [kóuɰ̃] | koun | မာလာ (ပန်းကုံး)၊ ဆွဲကြိုး၊ ကြိုးချည်သောပစ္စည်း |
| ကျိုက် | [tɕaiʔ] | kyaik | သောက်သောအရက်ခွက် |
| ကျိပ် | [tɕeiʔ] | kyeik | '၁၀' ခု စုပစ္စည်း |
| ခါ | [kʰà] | kha | အကြိမ်အရေအတွက် |
| ခု | [kʰṵ] | khu | ပစ္စည်းများ (ယေဘုယျ) |
| ခက် | [kʰɛʔ] | khet | သစ်ကိုင်းများနှင့် ပန်းစည်း |
| ခင် | [kʰìɰ̃] | khin | skeins of wool or cotton |
| ခေါင်း | [kʰáuɰ̃] | khaung | skeins of yarn |
| ခိုင် | [kʰàiɰ̃] | khaing | bunches of flowers, fruits |
| ခေါက် | [kʰauʔ] | khauk | ခရီး၊ အသွားအလာ |
| ခွေ | [kʰwè] | khway | အခွေ |
| ခွန်း | [kʰúɰ̃] | khun | စကား |
| ချီ | [tɕʰì] | chi | ပွဲ |
| ချိုး | [dʑó] | cho | အချိုးတစ်ခု၏အစိတ်အပိုင်းများ |
| ချက် | [tɕʰɛʔ] | chet | ရိုက်ပုတ်တီးခတ်သည့်အကြိမ် |
| ချောင်း | [tɕʰáuɰ̃] | chaung | အချောင်းအတံပစ္စည်း |
| ချပ် | [tɕʰaʔ] | chat | စားပွဲခုံကဲ့သို့ ပြားချပ်သောအရာများ |
| ခြည် | [tɕʰì] | chi | rings, bangles |
| စီး | [sí] | si | မော်တော်ယာဉ်များနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်သော တိရစ္ဆာန်များ |
| စည်း | [sí] | si | bundles |
| စင်း | [síɰ̃] | sin | long-shaped items (like arrows, boats, cars) |
| စောင် | [sàuɰ̃] | saung | စာရွက်စာတမ်းများ |
| စုံ | [sòuɰ̃] | soun | နှစ်ခုတွဲများသို့မဟုတ် အစုများ |
| ဆ | [sʰa̰] | hsa | number of times per equal amount |
| ဆူ | [sʰù] | hsu | ဘုရားစေတီ၊ ပေပုရပိုက်စသည် |
| ဆောင် | [sʰàuɰ̃] | hsaung | အဆောက်အဦများ |
| ဆိုင်း | [sʰáiɰ̃] | hsaing | work shifts, work teams, packets of gold foil |
| တန် | [tàɰ̃] | tan | different legs of a journey, component parts of abstract concepts |
| တန်း | [ta̰ɰ̃] | tan | bars, stripes, etc. |
| တုတ် | [touʔ] | touk | carcasses of hares |
| တွဲ | [twɛ́] | twe | items in pairs, bunches or clusters |
| တွက် | [twɛʔ] | twet | snapping of fingers |
| ထပ် | [tʰaʔ] | htat | layers, strata, storeys of buildings, etc. |
| ထမ်း | [tʰáɰ̃] | htan | ပခုံးတိုင်ဖြင့် သယ်ဆောင်သည့် အရာများ |
| ထောက် | [tʰauʔ] | htauk | stages of a journey, width of a point or tip of something |
| ထည် | [tʰɛ̀] | hte | အဝတ်အထည်ဆိုင်ရာ |
| ထုပ် | [tʰouʔ] | htout | အထုပ်အပိုးများ |
| ထုံး | [tʰóuɰ̃] | htoun | အထုံးအဖွဲ့များ |
| ထွာ | [tʰwà] | htwa | ဆန့်ကားထားသည့် လက်မထိပ်မှ လက်ခလယ်၊ လက်သန်း စသည့်ထိပ်အထိအကွာအဝေး |
| ထွေ | [tʰwè] | htwei | varied items; melds of playing cards |
| နပ် | [naʔ] | nat | အစာစားချိန် |
| ပေါ | [pɔ́] | paw | bundles of seedlings |
| ပေါက် | [pauʔ] | pauk | dots or drops |
| ပိုင် | [pàiɰ̃] | paing | ရဟန်းများ၏သင်္ကန်း |
| ပိုင်း | [páiɰ̃] | paing | တစ်စုံတစ်ခု၏ အပိုင်းအစ |
| ပတ် | [paʔ] | pat | ရက်သတ္တပတ် |
| ပင် | [pìɰ̃] | pin | အပင်စသည် |
| ပိုဒ် | [paiʔ] | paik | စာပိုဒ်များ |
| ပုဒ် | [pouʔ] | poud | အရေးအသားဆိုင်ရာများ (သီချင်း၊ ဆောင်းပါး၊ မေခွန်းစသည်) |
| ပုံ | [pòuɰ̃] | poun | ပစ္စည်းအစုအပုံများ |
| ပျစ် | [pjiʔ] | pyit | mats of palm thatching |
| ပြူး | [pjú] | pyu | items in twos or pairs. |
| ပြိုက် | [pjaiʔ] | pyaik | frequency of rain and snow |
| ပြင် | [pjìɰ̃] | pyin | doctrines, concepts, dictums, etc. |
| ပြာ | [pjàɰ̃] | pyan | number of times |
| ပွဲ | [pwɛ́] | pwe | dishes; offertories |
| ဖီး | [pʰí] | hpi | ငှက်ပျောသီး |
| ဖောင် | [pʰàuɰ̃] | hpaung | height or depth equal to the height of a person standing with upraised hands (i.e. from the soles of his feet to the tips of his upraised hands) |
| ဖုံ | [pʰòuɰ̃] | hpoun | ဆေးဝါးများ |
| ဖန် | [pʰàɰ̃] | hpan | အကြိမ်အရေအတွက် |
| ဖြာ | [pʰjà] | hpya | denotes variety, diversity |
| ဖွာ | [pʰwà] | hpwa | number of puffs (from cigarettes, etc.) |
| မည် | [mjì] | myi | ingredients of a drug; kinds of dishes served |
| မြူ | [mjù] | myu | ထန်းရည်အိုး |
| မျက် | [mjeʔ] | myet | bundles of loops in a skein of cotton |
| မှုတ် | [m̥ouʔ] | hmout | number of scoops with a dipper or ladle |
| မြွှာ | [m̥wà] | hmwa | segments of fruit (such as cloves of garlic); parts of a multiparous birth (such as twins) |
| မြှောင့် | [m̥ja̰uɰ̃] | hmyaung | longitudinally divided segments (such as cloves of garlic) |
| ယာ | [jà] | ya | ကွမ်းယာ |
| ယှက် | [ʃɛʔ] | shek | thin slices of food (such as pancake, waffle, etc.) |
| ရန် | [jàɰ̃] | yan | objects in pairs |
| ရပ် | [jaʔ] | yat | itemisation; expressing things in terms of a man's height |
| ရေး | [jé] | yei | အိပ်ချိန် |
| ရေစီး | [jè zí] | yei zi | leaves in a parabaik (Pali manuscripts) |
| ရိုက် | [jaiʔ] | yaik | lengths measured with a bamboo pole |
| ရစ် | [jiʔ] | yit | instalments, stages, chevrons, stripes, etc. |
| ရွက် | [jwɛʔ] | ywet | counting sheets |
| လား | [lá] | la | races in a contest consisting of a series of cart or boat races |
| လီ | [lì] | li | multiples, frequencies |
| လေး | [lé] | lei | used in connection with multiples or in replicate, parts of a ratio |
| လော | [lɔ́] | law | number of times |
| လက် | [lɛʔ] | lek | elongated items; turns in the game of dice |
| လုတ် | [louʔ] | lout | ပါးစပ်အပြည့်ရှိအစာ |
| လုံး | [lóuɰ̃] | loun | round, globular items |
| လှိုင်း | [l̥áiɰ̃] | hlaing | sheaves of paddy |
| လွှာ | [l̥wà] | hlwa | layers, strata, etc. |
| ဝါး | [wá] | wa | လက်ဝါးအကျယ် |
| သား | [θá] | tha | ကျပ်သား အလေးချိန် |
| သုတ် | [θouʔ] | thouk | အဖွဲ့လိုက် လှုပ်ရှားမှုများ |
| သွယ် | [θwɛ̀] | thwe | long, sinuous things (such as strands of pearls, garlands of flowers); paths, ways, methods, means, etc. |