ဂပ်စတားဗပ် (ဒုတိယ)

ဒုတိယ ဂပ်စတားဗပ် ဘုရင်

ဂပ်စတားဗပ် (ဒုတိယ) (ဆွီဒင်)(ခရစ် ၁၅၉၄-၁၆၃၂)

ဒုတိယဂပ်စတားဗပ်ဟူသော ဘွဲ့အမည်ဖြင့် ဆွီဒင်ထီးနန်းကို ၁၆၁၁ ခုနှစ်တွင် ဆက်ခံသော ဂပ်စတားဗပ်အဒေါဖပ်သည် ဆွီဒင်ပြည့်ရှင် နဝမ ချားဘုရင်၏ သားတော် ဖြစ်လေသည်။ ၁၅၉၄ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်္ဘာလ ၉ ရက်နေ့တွင် စတော့ခ်ဟုမ်းမြို့တော် ရဲတိုက်ကြီးတွင် ဖွားမြင်သည်။ အသက် ၁၂ နှစ်အရွယ်တွင် လက်တင်ဘာသာ၊ အီတာလျံ၊ ဒတ်ချ်နှင့် ဂျာမန်ဘာသာစာပေ များကို နိုင်နင်းစွာ တတ်ကျွမ်းခဲ့သည်။

၁၆၁၁ ခုနှစ်တွင် နဝမ ချားဘုရင် နတ်ရွာစံသဖြင့် အသက် ၁၇ နှစ်သားမျှသာရောက်ရှိသေးသော ဂပ်စတားဗပ်သည် ဆွီဒင် ထီးနန်းကို ဆက်ခံ စိုးစံရသည်။ ဂစ်စတားဗပ်ဘုရင်ထီးနန်း ဆက်ခံပြီး၍ မကြာမီပင် သူ၏ခမည်းတော်လက်ထက်က ဒိန်းမတ်နိုင်ငံ၊ ပိုလန်နိုင်ငံ၊ ရုရှနိုင်ငံတို့နှင့် စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သော စစ်ပွဲများကို ဆက်လက်တိုက်ခိုက်လေတော့သည်။ ဂပ်စတားဗပ် သည် စစ်ပွဲတိုင်း၌ပင် အောင်မြင်ခဲ့၏။ ၁၆၁၇ ခုနှစ်၊ စစ်ပြေ ငြိမ်းရေးစာချုပ် ချုပ်ဆိုခဲ့ရာတွင် ဗောလတစ်ပင်လယ်၏ အရှေ့ ဘက် ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက်ရှိ ပြည်နယ်များသည် ဆွီဒင်ပိုင် ဖြစ်လာလေသည်။ ထို့နောက် ပိုလန်နိုင်ငံနှင့် ၈ နှစ်ကြာမျှ တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာတွင်လည်း အောင်ပွဲရသည်သာ များလေသည်။

ထိုအတောအတွင်း သူ၏စစ်တပ်ကို ဥရောပတိုက်တွင် အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင် ပြုပြင်ဖန်တီးခဲ့လေသည်။ ထိုသို့ အောင်ပွဲများရပြီး နယ်မြေအများ သိမ်းပိုက်ရရှိကာ စစ် ပရိယာယ်ကြွယ်ဝ၍ ရဲစွမ်းသတ္တိရှိလှသောကြောင့် သူ့အား မြောက်ပိုင်းက ခြင်္သေ့ကြီးဟု ခေါ်ကြ၏။ အုပ်ချုပ်ရေးဘက် တွင်လည်း အစွမ်းအစရှိသူဖြစ်သည့်အတိုင်း ဆွီဒင်နိုင်ငံတွင်း၌ ရွာသစ်များချက်ချင်း တည်ထောင်ပေးသည့်အပြင် ပညာ တိုးတက်ပြန့်ပွားရေးအတွက် အပ်ဆားလာတက္ကသိုလ်ကြီးကို တိုးတက်ချဲ့ထွင်နိုင်ရန် မြေများပေးအပ်လေသည်။ ဘဏ္ဍာရေး အခြေအနေကို တောင့်တင်းအောင် စီမံခဲ့သည်။ ဥပဒေသစ်များ ကိုလည်း ရေးဆွဲပြဋ္ဌာန်းပေးခဲ့သည့်အပြင် ဆွီဒင်နိုင်ငံ အုပ်ချုပ် ရေး စက်ယန္တရားကြီးတစ်ခုလုံးကိုလည်း ပြုပြင် ပြောင်းလဲလိုက် လေသည်။

သို့ဖြစ်၍ သူ၏ လက်ထက်တွင် စက်မှုလက်မှုလုပ်ငန်း များနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး လုပ်ငန်းများ တိုးတက်ဖွံ့ဖြိုးခဲ့ လေသည်။ ဂပ်စတားဗပ်သည် ဥရောပ နှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲကြီး တွင် ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခြင်းမှာ ကိုယ်တိုင်က ပရိုတက်စတန့် ဂိုဏ်းဝင်ဖြစ်၍ ပရိုတက်စတန့်ဂိုဏ်းသားများဘက်မှ ကူညီရန် အတွက်သာမဟုတ်ဘဲ သူ၏ နိုင်ငံတော်ကို ဂျာမန်ပြည်နယ် ကမ်းခြေအထိ တိုးချဲ့ရန်အတွက်လည်း ဖြစ်ပေသည်။

၁၆၃၁ ခုနှစ်တွင် ဂပ်စတားဗပ်သည် ဆွီဒင်စစ်သည်တော် ပေါင်း ၃ဝဝဝဝ နှင့်အတူ ဂျာမနီပြည်မြောက်ပိုင်းတွင် တက် ရောက် တပ်စွဲ၍ တိုက်ပွဲ တစ်ပွဲပြီးတစ်ပွဲ အောင်မြင်ခဲ့လေသည်။ လိုက်ပဆစ်မြို့အနီး ဗရိုက်တင်ဖဲ တိုက်ပွဲတွင် ဗရင်ဂျီဂိုဏ်းဝင် ဩစတြီးယန်း ဗိုလ်ချုပ်တီးလီအား အောင်နိုင်လိုက်၏။ ဤ တိုက်ပွဲမှာ နှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲကြီးတွင် အကြီးကျယ်ဆုံးသော တိုက်ပွဲကြီး ဖြစ်လေသည်။ ဩစတြီးယန်း ဧကရာဇ်ဘုရင်သည် တီးလီ၏ နေရာတွင် ဗိုလ်ချုပ်ဗော်လင်းစတိုင်အား ခန့်၍ ဂပ်စတားဗပ်ကို တုံ့ပြန် တိုက်ခိုက်စေလေသည်။

ထို့နောက် ၁၆၃၂ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ ၆ရက်နေ့တွင် လွတ်ဆင်မြို့၌ ဂပ်စတားဗပ်၏ စစ်တပ်နှင့် ဗော်လင်းစတိုင်း၏ စစ်တပ်တို့ ဆုံမိကြ၍ ပြင်းထန်လှသော တိုက်ပွဲကြီးဖြစ်ပွား ခဲ့လေသည်။ ထိုတိုက်ပွဲတွင် ဗော်လင်းစတိုင်း၏ စစ်တပ်ကြီး လည်း ဖရိုဖရဲ ပြိုကဲပျက်စီးကာ ဆွီဒင်တို့က အနိုင်ရလိုက် သော်လည်း သူတို့၏ ရဲစွမ်းသတ္တိရှိလှသော ဂပ်စတားဗပ်ဘုရင် မှာ ကျည်သင့်ကျဆုံးသွားသောကြောင့် ထိုဆုံးရှုံးမှုကြီးနှင့် စာ သော် အောင်ပွဲမှာ မပြောပလောက်ပေ။ သို့သော်လည်း ထိုသို့ အောင်ပွဲရလိုက်သောကြောင့် ဂျာမနီပြည်တွင် ပရိုတက်စတန့် ဂိုဏ်း၏ အရေးမှာ စိတ်အေးသွားရပေတော့သည်။ ထို့ပြင် ဂပ်စတားဗပ်၏ ကြိုးပမ်းချက်များကြောင့် မြောက်ပိုင်းနိုင်ငံများ ထဲတွင် ဆွီဒင်နိုင်ငံမှာ စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းနှင့် ကူးသန်း ရောင်းဝယ်ရေး လုပ်ငန်းများ အတိုးတက် အဖွံ့ဖြိုးဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်၍ ထိပ်တန်းသို့ ရောက်ခဲ့ရပေသည်။

ဂပ်စတားဗပ်အဒေါဖပ် နတ်ရွာစံပြီးသည့်နောက် ထီးနန်းကို သမီးတော် ခရစ္စတီနာ ဆက်လက်စိုးစံခဲ့လေသည်။