ဖြစ်နိုင်ခြေ

ဝီကီပီးဒီးယား မှ

ဖြစ်နိုင်ခြေ (Probability) သည် သင်္ချာ ဘာသာရပ်၏ အစိတ်အပိုင်း တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ဖြစ်နိုင်ခြေသည် ကိစ္စ/အကြောင်းအရာ တစ်ခု၏ ဖြစ်စရာရှိသည့်အရာများထဲမှ အဖြစ်အပျက် တစ်ခု ဖြစ်ပျက်မည် (သို့) ဖြစ်ပျက်နိုင်ခြင်း မရှိ စသည်ကို လေ့လာသော လေ့လာခြင်း ဖြစ်သည်။

ဥပမာအားဖြင့် ပြရလျှင် ဘက်မလိုက်သော (Unbiased) ဒင်္ဂါးပြား တစ်ပြားကို လေထဲသို့ ပစ်မြှောက်၍ ပြန်၍ ကျလာသော အခါတွင် ခေါင်းကျရန် ဖြစ်နိုင်ခြေ တဝက် ပန်းကျရန် အတွက် ဖြစ်နိုင်ခြေ တဝက်ရှိသည်ကို ဖြစ်နိုင်ခြေဖြင့် တွက်ချက် ပြသနိုင်သည်။ အဖြစ်အပျက် (event) တစ်ခု၏ ဖြစ်နိုင်ခြေ (p) ဂဏန်းသည် ၀ နှင့် ၁ ကြားတွင် ရှိသည်။

အကယ်၍ အံစာတုံး တစ်တုံးကို လှိမ့်ပါက ၁ ကျရန် ဖြစ်နိုင်ခြေသည် ၆ပိုင်း ၁ပိုင်း ရှိမည် ဖြစ်သည်။ ၂ ကျရန် အတွက် ဖြစ်နိုင်ခြေမှာလည်း ၆ ပိုင်း ၁ ပိုင်း ရှိမည် ဖြစ်သည်။ အဘယ်ကြောင့် ဆိုသော ၁၊ ၂၊၃၊၄၊၅၊၆ ဂဏန်း အားလုံး ကျရန် အတွက် ဖြစ်နိုင်ခြေမှာ ညီတူညီမျှ ရှိသောကြောင့် ဖြစ်သည်။