ဖိုဘော့စ် (ဂြိုဟ်ရံလ)

ဝီကီပီးဒီးယား မှ
Phobos
Enhanced-color image of Phobos from the en:Mars Reconnaissance Orbiter with Stickney crater on the right
ရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်း
ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သူAsaph Hall
ရှာဖွေတွေ့ရှိသည့် ရက်စွဲ17 August 1877
အခြားအမည်များ
Mars I
ပါဝင်အရာဝတ္ထုများPhobosian
ပတ်လမ်း ဂုဏ်အင်များ
Epoch J2000
Periapsis9234.42 km[၁]
Apoapsis9517.58 km[၁]
ဆီမီး မေဂျာ ဝင်ရိုး
9376 km[၁] (2.76 Mars radii)
ပတ်လမ်း ဗဟိုကျမှု0.0151[၁]
ပတ်လမ်း ကာလ
0.31891023 d
(7 h 39.2 min)
ပျမ်းမျှ ပတ်နှုန်း
2.138 km/s[၁]
ပတ်လမ်း တိမ်းစောင်းမှု1.093° (to Mars's equator)
0.046° (to local Laplace plane)
26.04° (to the ecliptic)
ဂြိုဟ်ရံလများအင်္ဂါဂြိုဟ်
ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဂုဏ်အင်များ
ဒိုင်မင်းရှင်း27 × 22 × 18 km[၁]
ပျမ်းမျှ အချင်းဝက်
11.2667 km
(1.76941 mEarths)
မျက်နှာပြင် ဧရိယာ
1548.3 km2[၁]
(3.03545 µEarths)
ထုထည်5783.61 km3
(5.33933 nEarths)
ဒြပ်ထု1.0659×1016 kg[၁]
(1.78477 nEarths)
ပျမ်းမျှ သိပ်သည်းဆ
1.876 g/cm3[၁]
မျက်နှာပြင် ဒြပ်ဆွဲအား
0.0057 m/s2[၁]
(581.4 µ g)
လွတ်မြောက်အလျင်
11.39 m/s
(41 km/h)[၁]
လှည့်ပတ်ကာလ
Synchronous
အီကွေတာ လည်ပတ်မှု အလျင်
၁၁.၀ km/h (၆.၈ mph) (at longest axis)
ဝင်ရိုးတိမ်းစောင်းမှု
Albedo0.071±0.012[၂]
အပူချိန်≈ 233 K
မြင်သာသော ပမာဏ
11.8[၃]

ဖိုဘော့စ် (/ˈfbəs/ FOH-bəs, /-bɒs/ -boss,[၄] သည် အင်္ဂါဂြိုဟ်ဂြိုဟ်ရံလ ၂ စင်းထဲမှ အတွင်းပိုင်းကျသော ဂြိုဟ်ရံလတစ်စင်းဖြစ်သည်။[၅] ဂြိုဟ်ရံလ ၂ စင်းလုံးအား ၁၈၇၇ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန် နက္ခတ္တပညာရှင် Asaph Hall ဆိုသူက ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။ ဖိုဘော့စ်သည် ပုံစံမမှန်သော လတစ်စင်းဖြစ်ပြီး ပျမ်းမျှအချင်းဝက် ၁၁ ကီလိုမီတာရှိကာ[၁] အပြင်ဘက်ကျသော ဒိုင်မောစ်ထက် ၇ ဆ ပိုကြီးသည်။ ဖိုဘော့စ်သည် အင်္ဂါဂြိုဟ်မျက်နှာပြင်မှ ၆၀၀၀ ကီလိုမီတာ ကွာဝေးပြီး အခြားဂြိုဟ်ရံလများထက် မိခင်ဂြိုဟ်နှင့် အနီးဆုံးအကွာဝေး၌ တည်ရှိသည်။ ယင်းသည် အင်မတန် နီးကပ်လွန်းသဖြင့် အင်္ဂါဂြိုဟ် လည်ပတ်နှုန်းထက် ပိုမြန်ကာ အင်္ဂါဂြိုဟ်အား တစ်ပတ်လှည့်မိရန် ၇ နာရီနှင့် ၃၉ မိနစ်သာ ကြာမြင့်သည်။ ရလဒ်အနေဖြင့် ယင်းသည် အင်္ဂါဂြိုဟ်၏ ကောင်းကင်ယံတွင် အနောက်ဘက်မှ ထွက်ပေါ်လာပြီး ၄ နာရီနှင့် ၁၅ မိနစ်တွင် အရှေ့ဘက်၌ ဝင်သွားသည်။ အင်္ဂါဂြိုဟ်၏ တစ်ရက်တွင် ယင်းကဲ့သို့ ၂ ကြိမ် ဖြစ်ပေါ်ခြင်းဖြစ်သည်။ နေရောင်ရှိသောအရပ်၌ မျက်နှာပြင်သည် အနုတ် ၄ ဒီဂရီ စင့်ဆီးယပ်ရှိပြီး နေရောင်ကွယ်သောအရပ်၍မူ အနုတ် ၁၁၂ ရှိသည်။[၆] ဖိုဘော့စ်သည် နှစ် ၁၀၀ ကြာတိုင်း အင်္ဂါဂြိုဟ်နှင့် ၂ မီတာ ပိုမိုနီးကပ်သွားကာ နောင်နှစ်ပေါင်း ၃၀ မှ ၅၀ မီလီယံကြာပါက အင်္ဂါဂြိုဟ် မျက်နှာပြင်သို့ ထိတိုက်မိမည်ဟု ခန့်မှန်းထားသည်။[၆]


ကိုးကား[ပြင်ဆင်ရန်]

  1. ၁.၀၀ ၁.၀၁ ၁.၀၂ ၁.၀၃ ၁.၀၄ ၁.၀၅ ၁.၀၆ ၁.၀၇ ၁.၀၈ ၁.၀၉ ၁.၁၀ ၁.၁၁ Mars: Moons: Phobos။ NASA Solar System Exploration (30 September 2003)။ 19 October 2013 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2 December 2013 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  2. Planetary Satellite Physical Parameters။ JPL (Solar System Dynamics) (13 July 2006)။ 29 January 2008 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  3. Mars' Moons
  4. Phobos | Definition of Phobos in English by Oxford Dictionaries။ 17 February 2016 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 20 June 2018 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  5. Mar's moon Phobos။ Nasa။ 16 July 2016 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
  6. ၆.၀ ၆.၁ NASA – Phobos။ Solarsystem.nasa.gov။ 24 June 2014 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2014-08-04 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။