တစ်ပင်ရွှေထီး (အပင်)

Jatropha podagrica
မျိုးရိုးခွဲခြားခြင်း
လောက:	Plantae
Clade:	Angiosperms
Clade:	Eudicots
Clade:	Rosids
မျိုးစဉ်:	Malpighiales
မျိုးရင်း:	Euphorbiaceae
မျိုးဇာတ်:	Jatropheae
မျိုးစု:	Jatropha
မျိုးစိတ်:	J. podagrica
ဒွိနာမ
Jatropha podagrica Hook.

အလှတရားဆိုတာ ကြည့်သောသူ၏မျက်စိထဲမှာ တည်ရှိတယ် ဆိုတဲ့စကားဟာ တပင်ရွှေထီးအပင်ကို ရည်ညွှန်းပြောလေသလားဟု မှတ်ထင်မိပါသည်။

ရုက္ခဗေဒအမည်အားဖြင့် Jatropha podagrica ဟုအမည်ခေါ်တွင်ပြီး အရပ်အခေါ် Buddha Belly ၊ Bottle Plant ,၊ Gout Stick ၊ Guatemalan Rhubarb ၊ Tartoga ဟု အမည်ခေါ်တွင်သော အံ့ဩစရာကောင်းလောက်အောင် အမြင်အာရုံကိုစွဲဆောင်နိုင်တဲ့ အပင်ကို မြန်မာလူမျိုးများက တပင်ရွှေထီး ဟုအမည်မှည့်ခေါ်ကြသည်။

အခြားအပင်များနှင့်မတူဘဲ သူ့ရဲ့ထူးခြားတဲ့သွင်ပြင်ကိုကဆွဲဆောင်နိုင်လွန်းလှပါတယ်။ မီးခိုးရောင်ဖောင်းကြွတဲ့ပင်စည်ဟာ ကြွပ်ဆတ်ပါသည်။ အရွက်များသည် ဝက်သစ်ချရွက်နှင့် သဏ္ဌာန်တူပြီး အစမ်းရင့်ရောင် ရှိသည်။ အရွက်တစ်ရွက်စီသည် အချင်း ၁၂ လက်မအထိကြီးမားကျယ်ပြန့်ပါသည်။ အရွက်၏ အောက်ခြေဘက်အရောင်က အဖြူရောင်ဖြစ်သည်။ ထောင်မတ်သည့် ရိုးတံထိပ်မှာ လိမ္မော်နီရောင် ၊ အဝါရောင် အပွင့်လေးများ အစုလိုက် အပြုံလိုက် ပွင့်ကြသည်။ အဖိုပွင့်ရော၊ အမပွင့်ပါ နှစ်မျိုးစလုံးရှိသည်။ အမပွင့်သည် အဖိုပွင့်ထက်စောစီးစွာ ပွင့်ပါသည်။

တနှစ်ပတ်လုံးပန်းပွင့်ပြီး ပူနွေးတဲ့ရာသီမှာ ပို၍ ပွင့်ပါသည်။ တစပင်ရွှေထီးပန်းပွင့်များသည် လိပ်ပြာများကို ဆွဲဆောင်ပါသည်။ တပင်ရွှေထီးအပင်၏ မူလဇာတိနေရာကတော့ အမေရိကအလယ်ပိုင်း ၊ ဂွာတီမာလာ ၊ ပနားမား နဲ့ ကိုလံဘီယာနိုင်ငံ တို့ဖြစ်ကြသည်။ အပင်ငယ်စဉ်ကာလမှာ ရေကိုပုံမှန်လောင်းပေးရန် လိုအပ်သော်လည်း အပင်ကြီးထွားလာပြီးနောက်ပိုင်းမှာ ရေကို နေ့စဉ်မှန်မှန်လောင်းပေးဖို့ မလိုအပ်တော့ဘဲ ခြောက်သွေ့မှုကိုခံနိုင်ရည်စွမ်းရှိတဲ့ အပင်အမျိုးအစားဖြစ်သည်။ နေရောင်ခြည်အနည်းငယ်ရရှိရန်သာလိုအပ်ပြီး ရေစီးရေလာကောင်းမွန်တဲ့မြေဆီလွှာမျိုးကိုနှစ်သက်ပါသည်။ ပန်းပွင့်များကြီးထွားရင့်မှည့်လာပြီး လျှင် အစိမ်းရောင်အသီးလေးများသီးပါသည်။ ထိုအသီးများရင့်မှည့်လာသောအခါ မျိုးအောင်သောအစေ့များမှ မျိုးပွားပါသည်။ အသီးများပေါက်ကွဲပြီး အစေ့များသည် အဝေးသို့လွင့်စဉ်ပြီး အစေ့ကျတဲ့နေရာမှာ အပင်သစ်တစ်ပင် ပေါက်ပါသည်။

တပင်ရွှေထီးအပင်သည် ၁၈ လက်မမှ ၂၄ လက်မအထိ မြင့်မားကြီးထွားပါသည်။ ပန်းအိုးအတွင်းမှာထည့်ပြီးစိုက်ပျိုးလေ့ရှိကြသလို အိမ်ခြံဝင်းအတွင်းမှာလည်း မြေကြီးချ စိုက်ပျိုးလေ့ရှိကြသည်။

ပန်းပွင့်နေလျှင် အပင်၏ထူးခြားသည့် အလှကြောင့် ကလေးငယ်များသည် တပင်ရွှေထီးပင်ကို နှစ်သက်တတ်ကြပြီး အပွင့် ၊ အရွက် တို့ကိုချိုးယူဆော့ကစားတတ်ကြသည်။ တပင်ရွှေထီးအပင်၏ အစေ့နှင့် အပင်တစ်ပင်လုံး၏ မည်သည့်အစိတ်အပိုင်းမဆိုသည် အဆိပ်အတောက်ဖြစ်စေတဲ့အတွက် ကလေးငယ်ရှိသည့် အိမ်ရှင်မများ ဂရုတစိုက်ကြည့်ရှုဖို့တော့လိုအပ်ပါသည်။ ပန်းပွင့်များ၏ ထူးခြားသည့်အလှ ၊ အပင်၏ တစ်မူထူးသည့် အသွင်သဏ္ဌာန်တို့ကြောင့် နေအိမ်မှာစိုက်ပျိုးထားရှိမယ် ဆိုရင် အိမ်ကိုအလည်လာတဲ့ ဧည့်သည်များက အထူးစိတ်ဝင်စားမှာဖြစ်ပြီး စိုက်ပျိုးသူ ကိုလည်းထူးခြားတဲ့အမြင်အာရုံကိုပေးစေနိုင်သည်။

ကိုးကား

• InChem: J. podagrica
• USDA Plants Profile Archived 29 August 2011 at the Wayback Machine.
• GRIN Species Profile Archived 28 September 2012 at the Wayback Machine.
• Botany Photo of the Day Archived 7 October 2009 at the Wayback Machine.
• Flora of China