စိန့်ပေါလ်ကသီဒရယ်

စိန့်ပေါကသီဒရယ်လ် ဘုရားကျောင်းကြီး။

ဤကသီဒရယ်ဘုရားရှိခိုးကျောင်းကြီးကား လန်ဒန်မြို့၏ မှတ်တိုင်သဖွယ် ဂုဏ်ယူရလောက်အောင် ခန့်ညားတင့်တယ် လှသော အဆောက်အအုံကြီးဖြစ်သည်။ အင်္ဂလန်ပြည် ပရိုတက် စတန့်ဂိုဏ်း၏ အကြီးဆုံးသော ဘုရားရှိခိုးကျောင်းလည်းဖြစ် ပေသည်။

ထိုအဆောက်အအုံနေရာတွင် ကင့်နယ်ဘုရင် အက်သယ် ဗတ်က ဘုရားရှိခိုးကျောင်းတစ်ခုကို တည်ဆောက်ခဲ့ကြောင်း သိရ၏။ ၁၂၄ဝ ပြည့်နှစ်တွင် နော်မန်တို့က ထိုနေရာ၌ပင် ဘုရားရှိခိုး ကျောင်းတစ်ခုကို ထပ်မံ၍ ဆောက်လုပ်ပြန်ရာ ၁၆၆၆ ခုနှစ် လန်ဒန်မြို့ကို မီးအကြီးအကျယ်လောင်စဉ်က မီးလောင်ပျက်စီးသွားလေသည်။ ထိုအဆောက်အအုံမှာ ယခု ရှိသော အဆောက်အအုံထက် ပေ ၇ဝ မျှပိုမို ရှည်လျား၍ ၁၂၄ ပေမျှပိုမို မြင့်မားလေသည်။

ယခုလက်ရှိ အဆောက်အအုံကြီးကို ဗိသုကာကျော် ဆာ ခရစ္စတိုဖာရင်းက ၁၆၇၅ ခုနှစ်တွင် ပုံစံထုတ်၍ ဆောက်လုပ်ရာ ၁၇၁ဝ ပြည့်နှစ်မှာ ပြီးစီးသဖြင့် ၃၅ နှစ်မျှ ကြာလေသည်။

အလျား ၅၁၃ ပေရှိ၍၊ ၃၆၅ ပေမြင့် သည်။ ထိုအဆောက်အအုံကြီးတွင် ထူးခြားချက်ကား အပေါ် ပိုင်းတွင် ခုံးဝိုင်းပြုလုပ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုအထက်တွင် မီး ပြအိမ်၊ ဘောလုံးနှင့် လက်ဝါးကပ်တိုင်တို့ကို တပ်ဆင်ထား သည်။ ထိုခုံးဝိုင်း၏ အတွင်းဖက်၌ ပဲ့တင်သံ ခန်းမဆောင်ရှိ ၏။ ထိုခန်းမဆောင်၏ နံရံတွင်ကပ်၍ တိုးတိုးပြောသံကို ပေ တစ်ရာခန့်ဝေးသော မျက်နှာချင်းဆိုင် နံရံတွင် နားထောင်နေသူ က ပြတ်သားစွာ ကြားနိုင်သည်။

ထိုအဆောက်အအုံကြီးသည်ကား ဥရောပတိုက် ရီနေဆွန်း ခေတ်မှ စံနမူနာတင်လောက်သည့် ဗိသုကာလက်ရာကို ဖော်ပြ ထားသည့် အဆောက်အအုံဖြစ်သည်။ ဆောက်လုပ်ပုံလက်ရာမှာ အခြားမှအတုယူထားခြင်း မဟုတ်ချေ။

ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်းက ထိုဘုရားရှိခိုးကျောင်းရှိ ခန်းနားလှသော ဘုရားရှိခိုးပလ္လင်ဆောင်မှာ ဗုံးထိမှန်၍ ပျက်စီး ရလေသည်။ ထိုအဆောက်အအုံကြီးထဲတွင် ဝိတိုရိယဘုရင်မကြီး နှင့် ပဉ္စမဂျော့ဘုရင်တို့၏ နန်းတက်ပွဲအထိမ်းအမှတ်များကို ခန်းနားကြီးကျယ်စွာ ကျင်းပခဲ့သည်။ ထို့ပြင် ဆာခရစ္စတိုဖာ ရင်း၊ နယ်လဆင်၊ ဝယ်လင်တန်စသော ကွယ်လွန်သူပုဂ္ဂိုလ် ကျော်များကိုလည်း ထိုကသီဒရယ်အတွင်း၌ မြှုပ်နှံထားလေ သည်။