စက်ပစ္စည်း အစိတ်အပိုင်းများ
စက်ပစ္စည်းအစိတ်အပိုင်း (အင်္ဂလိပ်: Machine element) သို့မဟုတ် ဟာ့ဒ်ဝဲ (အင်္ဂလိပ်: hardware) ဆိုသည်မှာ စက်တစ်ခု၏ အခြေခံကျသော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုကို ရည်ညွှန်းသည်။ ဤအစိတ်အပိုင်းများတွင် အခြေခံအမျိုးအစား သုံးမျိုး ပါဝင်သည်-
- ဖရိန်အစိတ်အပိုင်းများ၊ ဘယ်ရင်များ၊ ဝင်ရိုးများ၊ splines၊ ချိတ်ဆက်ပစ္စည်းများ၊ ဆီးအပိတ်များ နှင့် ချောဆီများ ကဲ့သို့သော ဖွဲ့စည်းပုံဆိုင်ရာ အစိတ်အပိုင်းများ၊
- ဂီယာတွဲများ၊ ဘတ်ကြိုး သို့မဟုတ် သံကြိုးဒရိုက်များ၊ ချိတ်ဆက်တံများ၊ ကင်မ်နှင့် လိုက်ဘီးစနစ်များ အပါအဝင် ဘရိတ်များနှင့် ကလပ်များကဲ့သို့သော နည်းလမ်းအမျိုးမျိုးဖြင့် ရွေ့လျားမှုကို ထိန်းချုပ်သည့် မက္ကင်းနစ်များ၊ နှင့်
- ခလုတ်များ၊ အချက်ပြများ၊ အာရုံခံကိရိယာများ၊ actuator များနှင့် ကွန်ပျူတာထိန်းချုပ်ကိရိယာများကဲ့သို့သော ထိန်းချုပ်မှုဆိုင်ရာ အစိတ်အပိုင်းများ။[၁]
ယေဘုယျအားဖြင့် စက်ပစ္စည်းအစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ် မယူဆသော်လည်း၊ အဖုံးများ၏ ပုံသဏ္ဌာန်၊ မျက်နှာပြင်အနေအထားနှင့် အရောင်တို့သည် စက်တစ်ခု၏ စက်မှုအစိတ်အပိုင်းများနှင့် ၎င်း၏အသုံးပြုသူများအကြား ဒီဇိုင်းပိုင်းနှင့် လုပ်ဆောင်မှုပိုင်းဆိုင်ရာ ကြားခံမျက်နှာပြင်တစ်ခုကို ပံ့ပိုးပေးသည့် စက်၏ အရေးကြီးသော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ဖြစ်သည်။
စက်ပစ္စည်းအစိတ်အပိုင်းများသည် စက်အများစု၏ အခြေခံတည်ဆောက်မှု အစိတ်အပိုင်းများအဖြစ် အသုံးပြုသည့် အခြေခံစက်မှုအစိတ်အပိုင်းများနှင့် အသွင်အပြင်များ ဖြစ်ကြသည်။[၂] အများစုကို ဘုံအရွယ်အစားများအဖြစ် စံသတ်မှတ်ထားသော်လည်း အထူးပြုအသုံးချမှုများအတွက် စိတ်ကြိုက်ပြုလုပ်ခြင်းများမှာလည်း အသုံးများသည်။[၃]
စက်ပစ္စည်းအစိတ်အပိုင်းများသည် အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု၏ အသွင်အပြင်များ (ဝက်အူရစ်ကြိုးများ သို့မဟုတ် တစ်သားတည်းဖြစ်သော plain bearing များကဲ့သို့) ဖြစ်နိုင်သလို ဘီးများ၊ ဝင်ရိုးများ၊ ပူလီများ၊ rolling-element bearing များ သို့မဟုတ် ဂီယာများကဲ့သို့သော သီးခြားအစိတ်အပိုင်းများလည်း ဖြစ်နိုင်သည်။ ရိုးရှင်းသောစက်များအားလုံးကို စက်ပစ္စည်းအစိတ်အပိုင်းများအဖြစ် ဖော်ပြနိုင်ပြီး၊ စက်ပစ္စည်းအစိတ်အပိုင်းများစွာသည် ရိုးရှင်းသောစက်တစ်ခု သို့မဟုတ် တစ်ခုထက်ပိုသော အယူအဆများကို ပေါင်းစပ်ထည့်သွင်းထားသည်။
စက်မှုဒီဇိုင်း၊ တီထွင်မှုနှင့် အင်ဂျင်နီယာဆိုင်ရာ တာဝန်များစွာတွင် အမျိုးမျိုးသော စက်ပစ္စည်းအစိတ်အပိုင်းများအကြောင်း အသိပညာနှင့် လိုအပ်ချက်တစ်ခုကို ဖြည့်ဆည်းပေးသည့် (အသုံးချမှုတစ်ခုအတွက် ဆောင်ရွက်ပေးသည့်) အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု သို့မဟုတ် တပ်ဆင်မှုတစ်ခုအဖြစ် ဤအစိတ်အပိုင်းများကို ဉာဏ်ပညာရှိရှိနှင့် တီထွင်ဖန်တီးနိုင်စွာ ပေါင်းစပ်ခြင်းတို့ ပါဝင်သည်။
ဖွဲ့စည်းပုံဆိုင်ရာ အစိတ်အပိုင်းများ
[ပြင်ဆင်ရန်]- ထုပ်များ (Beams)
- ဒေါက်တိုင်များ (Struts)
- ဘယ်ရင်များ (Bearings)
- ချိတ်ဆက်ပစ္စည်းများ (Fasteners)
- သော့များ (Keys)
- Splines (စပလိုင်းများ)
- Cotter pin
- ဆီးအပိတ်များ (Seals)
- စက်အကာအကွယ်များ (Machine guardings)
စက်မှုဆိုင်ရာ အစိတ်အပိုင်းများ
[ပြင်ဆင်ရန်]- အင်ဂျင် (Engine)
- လျှပ်စစ်မော်တာ (Electric motor)
- Actuator (လှုပ်ရှားစေသည့်ကိရိယာ)
- ရိုးတံများ (Shafts)
- Coupling များ (ချိတ်ဆက်ကိရိယာ)
- ဘတ်ကြိုး (Belt)
- သံကြိုး (Chain)
- ကေဘယ်ဒရိုက်များ (Cable drives)
- ဂီယာတွဲ (Gear train)
- ကလပ် (Clutch)
- ဘရိတ် (Brake)
- အရှိန်ထိန်းဘီး (Flywheel)
- ကင်မ် (Cam)
- လိုက်ဘီးစနစ်များ (follower systems)
- ချိတ်ဆက်တံ (Linkage)
- ရိုးရှင်းသောစက် (Simple machine)
ကိုးကား
[ပြင်ဆင်ရန်]- ↑ Robert L. Norton, Machine Design, (4th Edition), Prentice-Hall, 2010
- ↑ Matthews၊ Clifford; American Society of Mechanical Engineers (2005)၊ ASME engineer's data book (2nd ed.)၊ ASME Press၊ p. 249၊ ISBN 978-0-7918-0229-8.
- ↑ Bhandari၊ V. B. (2007)၊ Design of machine elements (2nd ed.)၊ Tata McGraw-Hill၊ p. 10၊ ISBN 978-0-07-061141-2.
ပြင်ပလင့်ခ်များ
[ပြင်ဆင်ရန်]
Wikimedia Commons ရှိ Machine elements နှင့်ပတ်သက်သော မီဒီယာများ
