အသုံးပြုသူ:Mgthan

ဝီကီပီးဒီးယား မှ

ဇၚ်းကျိုက်ဆံတော်ရှၚ်းသမိုၚ်း

မွန်ပြည်နယ်၊သထုံခရိုၚ်၊ ပေါၚ်မြို႕နယ်တွၚ်တည်ရှိပါသည်။ ရန်ကုန်မှ (၁၅၅)မိုၚ်၊ မော်လမြိုၚ်မှ(၂၄)မိုၚ်ကွာဝေးပါသည်။သက္ကရာဇ်(၂၃၆)တွၚ်သထုံပြည့်ရှၚ် အသောကဓမ္ဇရာဇာမၚ်းကြီးသည် ဇၚ်းကျိုက်ဆံတော်ရှၚ်စေတီတော်မြတ်အား ဉာဏ်တော်ခုနှစ်တောၚ်အမြၚ့်၊ အသစ် ပြန်လည်တည်ထားကိုးကွယ်ပြီးအရှည် တည်တံ့စေရန်အတွက် ဘုရားတောၚ်ခြေတွၚ်ရွာတည်ခဲ့ပါသည်။ ဘုရားခြေရၚ်းရွာကိုမွန်ဘာသာဖြၚ့် “ဇိုၚ်ကျာ်” ဟုခေါ်ဆိုရာမြန်မာလို “ဇၚ်းကျိုက်” ဟုအမည် တွၚ်ပါသည်။

ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားသည် (၈)ဝါမြောက်တွၚ် သုဝဋ ဘူမိ-တိဿနှၚ်


သထုံပြည်သို႔ကြွရောက်တရားဟောကြားတော်မူခဲ့သည်။ သီဟရသေ့ညီနောၚ်(၂)ပါးတို႕သည်ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားထံဘုရားရှၚ်၏ ကိုယ်စားဆည်းကပ်ကိုးကွယ်နိုၚ်ရန် တောၚ်းပန်လျှေက်ထားမှုကြောၚ့်

ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားမှ ဆံတော်များပေးသနားတော်မူခဲ့သည်။သက္ကရာဇ်(၁၁၂)ခုနှစ်တွၚ် ရသေ့ညီနောၚ်(၂)ပါးတို႔ရရှိထားသော ဆံတော်များအနက်တစ်ဆူကို ဂစ္ဆဂီရိတောၚ်ထိပ်၌ ဌာပနာထည့်သွၚ်းတည်ထားကိုးကွယ်ရာတွၚ်နဂါးမၚ်းမှလည်း ၄ၚ်း၏ မျက်စိတစ်ဖက်ကို အဓိဌာန်ပြု၍ဖြစ်ပေါ်လာသောပတ္တမြားကြုတ်ထဲ၌ ဆံတော်ကိုထည့်သွၚ်းဌာပနာတည်ခဲ့သောကြောၚ့် မွန်ဘာသာဖြၚ့် ”ကျိုက်ဗလၚ်မွတ်နတ်” ဟုခေါ်ဆို၍မြန်မာလို ”နဂါးမျက်စိကွၚ်းဘုရား” ဟုအဓိပ္ပါယ်ရရှိပါသည်။ ကျိုက်ဗလၚ်မွတ်နတ် ဘွဲ႕အမည်မှ ကျိုက်ဗြၚ်းနတ်၊ ကျိုက်ဂရၚ်းနတ် ဟုအမည်တွၚ်ခဲ့ပြီး ယခုအခါ ဇၚ်းကျိုက်ဘုရား ဟုလူသိထၚ်ရှားလာပါသည်။ ဆံတောၚ်ရှၚ်၏ ဘုန်းတန်းခိုးအာနုဘော်ကြောၚ့် သကြားမၚ်းသည် စေ၊အာ၊မာ၊သော၊ ဘုရားရှိခိုးဂါထာဖြၚ့်ပူဇော်ခဲ့ပါသည်။ ထိုဂါထာကို စိန္တကျော်သူ ဦးဩ၏ ကဝိလက္ခဏာသုံးကျမ်းတွဲတွၚ် ဖေါ်ပြပါရှိသည်။ စေ - စေတနာ မတ္တမ္ဖိလံ အာ - အာကိလေ သက္ခာယာ ဗဟု မာ - မာရဇ္ဇယ ဂုဏာဒိမှိ သော - သောဘဂ္ဂေ ယတံနမေ ပုညေန နေန သဗ္ဗမ္ပိ သမိစ္စျတု ယတိစ္ဆိတံ။ ယံ ဗုဒ္ဓံ အကြၚ်မြတ်စွာဘုရား၏သောဘဂ္ဂေ ကောၚ်းမြတ်စွာသော မာရဇ္ဇယ ဂုဏာဒိမှိမာန်ၚါးပါးကိုအောၚ်မြၚ်ခြၚ်း ဂုဏ်ကျေးဇူးကို အစရှိသည်၌ စေတနာ မတ္တမ္ဖိ စေတနာဖြစ်ခြၚ်းမျှသည်လည်း အာကိလေသက္ခာယာ ကိလေသာကုန်သည့်တိုၚ်အောၚ် ဗဟု များစွာ ဖလံ အကျိုးရှိပေ၏။ တံဗုဒ္ဓံ ထိုမြတ်စွာဘုရားကို နမေ အလုံးစုံသော ဆုသည်လည်း ယတိစ္ဆိတံ အလိုရှိတိုၚ်း သမိစ္စျတု ပြည့်စုံပါစေသတည်း။ ဇၚ်းကျိုက်ဆံတော်ရှၚ်သမိုၚ်းတွၚ် ပါရှိသည့်ဘုရားရှိခိုးဂါထာမှာ- ဂစ္ဆဂီရိ မုဒနြိ်ွ၊ ကနိဋ္ဌေစ ဣသိသီဟော ဝန္ဒေတံ အဗ္ဘုတံထူပံ၊ ကေသာဓါတုစ ဌာပနံ ဘောန္တောသပ္ပုရိသာ - မနှောက်နှေးရာ သံသရာရိကာရယူနိုၚ်ဖို႔ အိုသူတော်ကောၚ်းအပေါၚ်းတို႔ ကနိဋ္ဌောစ - တိသရသေ့၏ ညီဖြစ်သော ဣသိသီဟောစ - သီဟရသေ့သည်လည်းကောၚ်း ဂစ္ဆဂီရိစ မုဒနြွိ - သစ်ပၚ်၊ဝါးပၚ်၊ချုံနွယ်ပေါများ ဂစ္ဆဂီရိ ဆိုသည့်တောၚ်ထိပ်၌ အဗ္ဘုတံ - ချီးမွမ်းအံ့ဩ မြၚ်သော်လှုပုံ အပေါ်မော့ကြည့်ရှုမဝသော ယံထူပံ - ထိုဂစ္ဆဂီရိတောၚ်၌ ဆံတော်ဓါတ်တည်၍ တွက်ချက်တစ်ဆူ စိတ်ဖူးသန်႔တည် အံ့ဩသောစေတီကို ဝန္ဒေ ဝန္ဒာမိ - ရိုသေမြတ်နိုး လက်စုံမိုး၍ ရှိခိုးပူဇော် ဖူးမျှော်မှန်လျှော့ ကန်တော့ပါ၏အရှၚ်ဘုရား။







ဇၚ်းကျိုက်ဘုရား တောၚ်တက်လမ်း

သုံးလူ႔ထွဋ်ထားသဗ္ဗညုရှၚ်တော်ဂေါတမမြတ်စွာဘုရားသခၚ်သည်ဘုရားအဖြစ်သို႔ရောက်ခါနီး ကာလဝယ် ကရာမည-ကရဏ္ဍကတိုၚ်း သုဘိန္နဂရဟု ထၚ်ရှားရှိခါရှၚ်တော်ဘုရားအပွၚ့်မှီ နှစ်ပေါၚ်း ၅၀-ခန်႔က ယခု သထုံပြည်တည်နေရာဌာနသုဘိန္န နဂရမြို႕ကြီးဟုဝေးနီးထၚ်ပေါ် သတၚ်းကျော်လျက် လွန်စွာမွေ႕ပျော်ခါ စတုမဟာတာဝတိသာ မာယာစသည်နတ်တို႔ပြည်ကဲ့သို႔ စည်ပၚ်လှစွာ သားကြီးသာ၍ သတ္တဝါဗိုလ်လူခပ်သိမ်း သူတို႔မှီခိုနေထိုၚ်ရာဖြစ်သောရာဇဌာနီမၚ်းနေပြည်တော်မြို႕ကြီးတမြို႕တည်ထားရှိလေသည်။ထိုသုဘိန္နနဂရ(ခေါ်)ယခု သထုံ (ခေါ်) သုဝဏ္ဏဘူမိ ရာဇဌာနီ မၚ်းနေပြည်တော်တွၚ် တိဿဓမ္မ ဘုရၚ်ကြီးသည် သီရိက္ကပါ အဂ္ဂမဟေသီ ဒေဝီမိဖုရားခေါၚ်နှၚ့် ဘုန်းမီး နေ,လ,ထွန်းတောက်ပလျက် ဒဿရာဇ ဓမ္မလေးတန် သၚ်္ဂဟနာယက ခြောက်ပုံ ခုနှစ်စုံ အပရိဟာ၊ အစဖြာသော စည်လာလမ်းကြောၚ်းနှၚ့် ကမ္ဘာအစ မဟာသမတမၚ်းကောၚ်းမၚ်းမြတ်တို႔၏ ကျၚ့်စဉ်ဖြၚ့် စီမံအုပ်ချုပ်ခါ နေတော်မူကြလေသတည်း။၎ၚ်းနောက် မၚ်းမိဖုရားတို႔၏ သားတော် ၂-ပါးဘွားမြၚ်တော်မူရာတွၚ် သားတော်အကြီးကို ပုဏ္ဏားတော်တို႔ကသိမ်မွေ႕နူးညံ့၍သိပ္ပပညာအရာရာတွၚ်လိမ္မာတတ်မြောက်ခြၚ်း၊ သူတော်သူမြတ်တို႔၏ အလေ့အလာသီလသိက္ခာနှၚ့်ပြည့်စုံခြၚ်း ဟောပြော ကြသဖြၚ့်တိဿာကုမာရဟုဘွဲ႕ပုံတော်အပ်နှၚ်းကာ၊ သားတော်အၚယ်က ခြေတဝါး၌ၚ်္ခြသေ့စက်လက္ခဏာပါနေဖြၚ့်သီဟကုမာရဟုဘွဲ႕ပုံတော်အပ်နှၚ်းတော်မူ ပြီးလျၚ်အလွန်ချစ်ခၚ်ယုယစွာအမျိုးမျိုးသောစည်းစိမ်ချမ်းသာမၚ်းညီမၚ်းသားအဆောၚ်အယောၚ်များစွာတို႔ဖြၚ့်ထားရှိတော်မူလေသည်။

နောၚ်တော်ဖြစ်သော တိဿကုမာရ သက်တော် ၂၃-နှစ်၊ ညီတော် သီဟကုမာရ သက်တော် ၂၁-နှစ်အရွယ်သို႔ရောက်သောအခါနောၚ်တော်သည်ဘဝအတန်တန်က ရၚ့်သန်သောပါရမီဓါတ်ခံကြောၚ့်သတိ၊ သံဝေဂ၊ တရားတွေ ထၚ်လာရရှိခါ ညီတော်ကိုခေါ်၍ တိုၚ်ပၚ်သည်မှာ နောၚ်တော်ညီတော်တို႔သည် မနုဿတ္တ ဒုလ္လဘ ဟုဆိုသော လူ၏ဘဝကို အလွန်႕အလွန် ရခဲပါလျက် အတိတ်ဘဝက ကုသိုလ်ကံ အထူးအကျိုးပေးသန်လှသဖြၚ့် လူ႕ဘဝတွၚ် လူမၚ်းဖြစ်သော အသက်ဦးဆံပိုၚ်သည့် ရေမြေသနၚ်း ပြည့်ရှၚ်မၚ်း၏သားတော်များဖြစ်လာကြလေသည့်အလျောက်ထီးမွေနန်းမွေဆက်ခံခြေကယွၚ်းသွေတိမ်းပါးမတရားသော် ဖြစ်သောဘဝ သံသရာတွၚ် တဆၚ့်ထက် တဆၚ့် မြၚ့်မြတ်ခါ နိဗ္ဗာန်ချမ်းသာကို ဧကန်ရောက်ရှိ ခံစားစံစားနိုၚ်အောၚ် သံဝေဂ တရားနှလုံးသွၚ်း အားထုတ်ဘို႔ အရေးသည် စည်းစိမ်နှၚ့် ပျော်မွေ႕ခါ အေးနေ၍မဖြစ်နိုၚ်၊ တောတောၚ်ပျော်မွေ႕ရသေ့ရဟန်းပြုလုပ်လျက်သီလသိက္ခာမြဲစွာနှၚ့် သမထ ဝိပဿနာ ကမ္မဌာန်းပါစီးဖျမ်းအားထုတ်ရသော်မှ လျော်ကန်သၚ့်မြတ်မည့်အကြောၚ်းကို ပြောဆိုတိုၚ်ပၚ်သောအခါ ညီတော်သည်လည်း ပါရမီရှၚ် ဖြစ်သည့်အလျေက် လွန်စွာနှစ်ခြိုက် ဘဘောကြိုက်ညီပြီး ခမည်းတော် မယ်တော်တို႔ထံ ခွၚ့်ပန်ရန် ညီနောၚ် ၂-ပါး သံဓိဌာန်ချခါ တောထွက်ဘို႕အရေး ကြံစီတွေးခါဖြၚ့်သာ ရှိနေကြလေသတည်း။

မၚ်းမိဖုရား၂ပါးတို႕သည်သားတော်၂ပါးကို လွန်စွာချစ်ခၚ်ကြၚ်နာစွာအမျိုးမျိုးသောစည်းစိမ်ချမ်းသာဖြၚ့်ထားကာ နေတော်မူသည်တွၚ်အချိန်တန်အရွယ်ရောက်လာသောကြောၚ့် သားတော်အကြီးဖြစ်သောတိဿကုမာရမၚ်းသားကို အိမ်ရှေ႕ဥပရာဇာအပ်နှၚ်းပေးသနားတော်မူလေရာရသေ့ရဟန်းပြုလုပ်လိုကြောၚ်းဖြၚ့်အတန်တန်ၚြၚ်းပယ်တောၚ်းပန်လျှောက်ထားသောကြောၚ့်သားတော်အ ၚယ်သီဟကုမာရမၚ်းသားအားအိမ်ရှေ႕ဥပရာဇာအပ်နှၚ်းပြန်လေရာနောၚ်တော်တိဿကုမာရမၚ်းသားကဲ့သို႔ပၚ်ၚြၚ်းဆန်ခွၚ့်ပန်လျှောက်ထားပြန်၍မၚ်းမိဖုရား ၂-ပါးကခမည်းတော်နှၚ့် မယ်တော်တို႔မှာ ဤသားတော် ၂-ပါးသာလျၚ် ကံအားလျှော်စွာ ရရှိကာ သံယောဇဉ် ၚြိတွယ်နေသဖြၚ့် ထီးနန်းညွန်႔မပျောက်မပျက်စေလို သောကြောၚ့်ရသေ့ရဟန်းပြုခွၚ့်မပြုနိုၚ်၊ အကယ်၍ သားတော် ၂-ပါးအနက်သားတော် ၁-ပါးထီးနန်းဆက်ခံမည်ဖြစ်ပါက ခမည်းတော် မယ်တော် တို႔ စိတ်မချမ်းမြေ႕သော်လည်း ဖြေနိုၚ်စရာအကြောၚ်းရှိသေးသည်ကို မိန်႕တော်မူလျက် ထပ်မံ ခန်႔အပ်ရာ မၚ်းမိဖုရား၂-ပါးကြံစည်အားထုတ်ကာနေတော်မူကြသည်။ ဤသို႔နှၚ့်ပၚ်ညီနောၚ်၂ပါးသည်ရသေ့ရဟန်းပြုခွၚ့်မရကြသဖြၚ့်စိတ်သောကဖြစ်ကာမှိုၚ်တွေနေရာမှ ပွဲတော်တည်ရန်ကိုပၚ် ကောၚ်းစွာသုံးဆောၚ်ခြၚ်းမပြုကြဘဲမအီမသာပိန်ခြံုးကာရှိနေသည်ကိုမၚ်းမိဖုရား၂ပါးသိရှိသဖြၚ့်တွေးတောကြံဆတိုၚ်ပၚ်ကြကာရသေ့ရဟန်းပြုခွၚ့်မရကြလျၚ် တနေ႔ထက်တနေ႔အသက်အန္တရာယ်ဆုံးရှုံးဘွယ်ရာဖြစ်ချေတော့မည်ကိုစိုးရိမ်တော်မူကြသဖြၚ့်၊သာသနာ႔ဒါယကာသာသနာ႕အမွေခံလည်းဖြစ်စေတော့ဟုတိုၚ် ပၚ်တော်မူပြီးလျၚ်ရသေ့ရဟန်းပြုခွၚ့်ပေးသနားတော်မူလေသည်။ မၚ်းသားညီနောၚ်၂-ပါးသည်ရသေ့ရဟန်းပြု၍တောထွက်ရန်ခွၚ့်ပြုချက်ရလေလျၚ်အကြံတော်အောၚ်မြၚ်သဖြၚ့် အလွန်ရွၚ်လန်းဝမ်းမြောက်ကာအားအၚ်ပြည့် တၚ်းစိမ့်သောၚှာရက်သတ္တပတ်ကြာအဟာရမှီဝဲကြပြီးလျၚ်ရသေ့ရဟန်းပြုကာအတူတကွသုဝဏ္ဏဘူမိ(ခေါ်)သထုံမြို အရှေ႕တောၚ်အရပ်ရှိဂစ္ဆဂီရိတောၚ်တော် (ဇၚ်းကျိုက်တောၚ်)စခန်းသို႔ကြွမြန်းဆိုက်ရောက်ကာသီလသိက္ခာပြည့်စုံစွာဖြၚ့်ဝိပဿနာကမ္ပဌာန်းများကို၏ကြိုးပမ်းအားထုတ်ရိုသေစွာကျၚ့်ကြံနေတော်မူကြ သောကြောၚ့်များမကြာမှီလောကီစျာန်သမာပါတ်ကိုအောၚ်မြၚ်စွာရရှိအကြိုးခံစားကြရလေသည်။စျာန်သမာပတ်ရကြပြီးသောအခါနောၚ်တော်ကတဖန်အကြံရှိ တော်မူသည်မှာၚါတို႔ညီနောၚ်အတူတကွကျၚ့်ကြံအားထုတ်ခြၚ်း၊တဦးနှၚ့်တဦးစကားပြောဆိုခြၚ်းရှိနေလျှၚ်အချိန်ကုန်လွန်ခြေမည်ဖြစ်သောကြောၚ့်ခွဲခွာ၍ သီး ခြားနေထိုၚ်ကျၚ့်ကြံအားထုတ်ရသော်ယခုရရှိထားသောစျာန်တန်ခိုးထက်အကျိးကြီးသည့်တရားတော်များကို ဆောလျၚ်စွာခံစားရရှိနိုၚ် မည့်မျှော်လၚ့်ချက် ဖြၚ့် ညီတော်ရသေ့ကိုတိုၚ်ပၚ်ရာနောၚ်တော်၏အမိန်႔အတိုၚ်းသဘောတူလျက်နောၚ်တော်ကဂစ္ဆဂီရိတောၚ်(ဇၚ်းကျိုက်တောၚ်)၊ ညီတော်ကဗန္ဓာဂီရိတောၚ်(ဇွဲကပၚ်တောၚ်)သို႔အကြောၚ်းရှိခဲ့သောမီးပြခြၚ်းအချက်သက်သေပြုထားသီတၚ်းသုံးတရားအားထုတ်နေတော်မူကြသည်။ ရသေ့ညီနောၚ်၂ပါး၏ဘွဲ႕တော်မှာမၚ်းသား၏ဘွဲ႕တော်အတိုၚ်းနောၚ်တော်ကိုတိဿရသေ့၊ညီတော်ကိုသီဟရသေ့ဟုပၚ်လျှၚ်ဘွဲ႕တော်ထားရှိခါနေထိုၚ်ကြလေ သည်။ယခုသထုံမြိုအရှေ႕တောၚ်ဘက်ရှိဂစ္ဆဂီရိ (ဇၚ်းကျိုက်တောၚ်) သည်ရှေးအခါကပၚ်လယ်ကမ်းပါးတောၚ်ခြေဖြစ်လျှက်တောၚ်၏ အနောက်ဘက် ခြေရၚ်း ကမ်းပါးနှၚ့်မနီးမဝေပၚ်လယ်ထဲတွၚ်ကျွန်းကြီးတစ်ကျွန်းရှိကာ ဇၚ်းကျိုက်တောၚ်ကဲ့သို႔ပၚ် သစ်ပၚ်၊သစ်ပွၚ့်၊သစ်သီးဆန်းကြယ်စုံလၚ်စွာအန႔႔ံအရသာ မျိုးစုံကာအရိပ်အာဝါသပါတၚ့်တယ်စွာဆေးအတွက်တန်ခိုးဖြာသောနေရာမြူးထူးပျော်စရာဖြစ်သောကြောၚ့်နဂါးပြည်မှနဂါးများသည် ဤကျွန်းသို႔မကြခဏ လာရောက်ကာ မြူးထူးပျော်ပါး နေထိုၚ်လေ့ရှိကြသဖြၚ့်ဇၚ်းကျိုက်တောၚ်နှၚ့်ဤကျွန်းကြီးကိုနဂါးပျော်တောၚ်၊နဂါးပျော်ကျွန်းဟုပၚ်ခေါ်ကြသည်။ ဗန္ဓာဂီရိတောၚ်(ဇွဲကပၚ်တောၚ်)သည် ရှေးအခါက စိမ့်ကြီးမြိုၚ်ကြီး ရိပ်ကြီးတောတောၚ် နေရောၚ်မသန်းပဲ ဩဇာရသာ တန်းခိုးဖြာသော ဆေးသစ်ပၚ်များ အဂ္ဂိယ ဖိုထိုးသမားတို႔အတွက် အကျိုးများသော ၀ထ္ထုပစ္စည်းများပါ ဆန်းကြယ်စွာ အထူးသဖြၚ့် စုံလၚ်ပေါများသောကြောၚ့် ၀ိဇ္ဇာဓိုရ်ဇော်ဂျီများ ဆေးအလို႔ၚှာ ပျော်ပါးလာရောက်လေ့ရှိကြလေသည်။တရံရောအခါက အဆိုပါဇၚ်းကျိုက်တောၚ်အနီး နဂါးပျော်ကျွန်းကြီးတွၚ် နဂါးမသည် လူမိန်းမအသွၚ် နုပျိုချောမွတ်စွာ ဆၚ်ယၚ်ကာ ဖန်ဆၚ်းလျက် ထိုကျွန်းကြီးပေါ်တွၚ်ပျော်ရႊၚ်စွာ ကခုန်သီဆိုကာ မြူးထူးပျော်ပါးနေခိုက် ၀ိဇ္ဇာဓိုရ်လုလၚ်ပျိုတစ်ဦးသည် ၎ၚ်းကျွန်းကြီးသို႔ဆေးဝါးရှာအလို႔ၚှာရောက်လာရာတွၚ်တွေ႕ဆုံမိကြသဖြၚ့်မေတ္တာဆက်ဆံကိုယ်လက်နှီးနှောကြသောကြောၚ့် လူမိန်းမအသွၚ် ဖန်းဆၚ်းထားသောနဂါးမတွၚ် ပဋိသန္ဓေစွဲကပ်ရှိသဖြၚ့် နဂါးတို႔ထုံးစံ လူသားနှၚ့်ဆက်ဆံ ၚြိတွယ်စွဲကပ်သော ပဋသန္ဓေကို နဂါးပြည်သို႔ယူဆောၚ်ရိုးမရှိသောကြောၚ့် သန္ဓေရၚ့်မာအောၚ် ဆိုၚ်းၚံ့နေပြီးမှ ဥချရန်အချိန်စေ့ရောက်၍ ၎ၚ်းကျွန်းကြီးနီး ဒိုက်သရောကြီး တစ်ခုပေါ်တွၚ် ဥ၂-လုံးဥချထားပြီး စွန်႔ပစ်ကာ ပြန်သွားလေသည်။တိဿရသေ့ကြီးသည် ဇၚ်းကျိုက်တောၚ်ရိုး တလျှောက်မှ သစ်သီးသစ်ဥကြီးၚယ်များကို ရှာဖွေသုံးဆောၚ်ခြၚ်းဖြၚ့် ၎ၚ်းတောၚ်အနီးရှိ ကျေးရွာများမှ သဒ္ဓါတရားနှၚ့်ပြည့်စုံသောဒါယကာတို႔လှုူဒါန်းပူဇော်သက္ကာများကို မှီဝဲသုံးဆောၚ်ခြၚ်းဖြၚ့် မျှတတော်မူကာ တောၚ်၏အနီးနားဝန်းကျၚ်ရှိ တောတောၚ်တစ်လျှောက်သို႔ဣရိယာ ပုတ်ညီမျှစေခြၚ်းၚှာ စၚ်္ကြန်သဘောဖြၚ့် မကြခဏ သွားလာလှည့်ပတ်လေ့ရှိသည်ဖြစ်၍တစ်နေ႔သောအခါ လှည့်လည်တော်မူရာတွၚ် သံသရာမှ ကံဆုံလာသည့်အတိုၚ်း တောၚ်ခြေရၚ်းကမ်းပါးအနီး ဒိုက်သရောကြီးအပေါ်တွၚ် လူ႔ရပ်လူဘုံ၌ တစ်ရံတစ်ခါမျှ မတွေ႕မကြံုဘူးအလွန်ထူးဆန်းအံဘနန်းရှိသောအဆိုပါဥကြီး၂-လုံးကိုတွေ႕သောအခါကောက်ယူလိုသောအာသာစိတ်ဖြစ်တော်မူလေသဖြၚ့် ကောယူရာ၌ ဥပါဒ်ဘေးရန်အန္တရယ်တစုံတရာရှိမရှိ စုံစမ်းကြည့်သော် ဘေးမသီရန်မခပဲ ရယူနိုၚ်ကြောၚ်းသိ၍ ဥကြီး၂-လုံးကို ကျောၚ်းသၚ်္ခဏ်းသို႔ ရႊၚ်လန်းဝမ်းမြောက်စွာ ယူဆောၚ်တော်မူလာလေသည်။ တိဿရသေ့ကြီးသည် ထိုဥကြီး ၂-လုံးကို ယူဆောၚ်၍ ကျောၚ်းသၚ်္ခဏ်းသို႔ ရောက်သည့် ခဏတွၚ်ပၚ် ရရှိသော ဥကြီး ၂-လုံးအကြောၚ်းညီတော်သီဟရသေ့အား ပြောဆိုပြသရန်အတွက် ညတွၚ်မီးပြအချက်ဖြၚ့် ညီတော်ကိုပြသခေါ်လေရာ နောက်တနေ႔ ညီတော်ရောက်လာသဖြၚ့် ထူးဆန်းသော ဥကြီးများ၏ အချၚ်းအရာတွေးတောဆၚ်ခြၚ်ကာ တောၚ်ခြေ၏ သမုဒ္ဒရာပၚ်လယ် ကမ်းနားနဂါးမနှၚ့် ဝိဇ္ဇာ တွေ႕ဆုံသၚ့်မြတ်ခါ သန္ဓေရသဖြၚ့် ၊ နဂါးမ ဥချစွန်႔ထားခဲ့သော ဥကြီးများဖြစ်တန်ရာ၏ဟု တိုၚ်ပၚ်ကြပြီးလျှၚ် ညီနောၚ် ၂-ပါး တစ်ခုစီ သိမ်းယူထားရန် သဘောတူကာ ညီတော်သီဟရသေ့ သည် ဇွဲကပၚ်တော်သို႕ ဥတလုံး ယူဆောၚ်ကြွသွားကာ သိမ်းဆည်း ထားတော်မူလေသည်။ထိုကဲ့သို႔ ညီနောၚ် ၂-ပါး အသီးသီး သိမ်းယူထားပြီး ကာလပေါက်ဘွားချိန်စေ့ရေက်သောအခါ နောၚ်တော် တိဿရသေ့ကြီး ယူထားသောဥမှ ရှုခြၚ်စဘွယ် အၚ်္ဂါကြီးၚယ် လက္ခဏာပြည့်စုံ ၚုံတန်ကြော့ရှၚ်း အဆၚ်းအသရေ တၚ့်တယ်လှပသော ယောကျ်ားကလေး ပေါက်ဘွားလေသည်။ ထိုနေ႔၌ပၚ်လျှၚ် ညီတော်သီဟရသေ့ ထံရှိဥမှလည်း ထိုနည်းတူစွာ ယောကျ်ားကလေးပေါက်ဘွားသဖြၚ့် နောၚ်တော်တိဿရသေ့ ထံသို႔ ဖူးမျှော်ကန်တော့ကာ ပြသလျှောက်ထားရန် ယူဆောၚ်၍ ရောက်လာရာ နောၚ်တော်ကလည်း သားယောကျ်ားကလေး ပေါက်ဘွားကြောၚ်းဖြၚ့် ညီတော်သို႔ပြသကာ တချိန်တည်းလိုပၚ် ပေါက်ဘွားသော ယောကျ်ားကလေးမျာဖြစ်၍ မွေးလှည့်ကြံုကံဆုံကာ ဘဝကပါရမီ အဟုန်ကြောၚ့် ၚါတို႔၏ သားများပၚ်ဖြစ်တောသည် တကားဟု အလွန်ချစ်ခၚ်ကြၚ်နာသံယောဇဉ် တွယ်တာလျက် ရသေ့ညီနောၚ်၏ တန်ခိုးဖြၚ့်၊ ဓိဋ္ဌာန်ခါ လက်ညှိုးမှ နို႔ရည်ယိုထွက် စေပြီးလျှၚ် အသီးသီး ယုယပိုက်ထွေးကျွေးမွေးစောၚ့်ရှောက်ထားကြလေသည်။ဥဘွား ၂-ပါး ဘွားမြၚ်သော သက္ကရာဇ်မှာ ဘိုးတော် အဥ္ဖနမၚ်း ကောဇာသက္ကရာဇ် ၈၆၄၅ ဖြိုပြီးနောက် ၈၉-ခုနှစ် သက္ကရာဇ်တွၚ် ပေါက်ဘွားကြလေသည်။ ဇွဲကပၚ်တောၚ်ရှိ ညီတော်ရသေ့ထံ ဥမှပေါက်ဘွားသော သူၚယ်သည် ၉-နှစ်ကျော် ၁၀-နှစ် အရွယ်သို႔ရောက်သောအခါ ကျောက်ပေါက်သောရောဂါဖြၚ့် အနိစ္စရောက်၍ ဇၚ်းကျိုက်တောၚ်ရှိ နောၚ်တော် တိဿရသေ့ထံ သွားရောက်လျှောက်ထားသောအခါ နောၚ်တော်က သံသရာတွၚ်ကျၚ်လည်သမျှ ဤဒုက္ခမျိုးသည် လွဲရှောၚ်မရ သၚ်္ခါရဖြစ်မြဲဓမ္မတာ ဖြစ်၍သံဝေဂ ယူဘို႔ရာ ဖြစ်ကြောၚ်းသာဟုပြောကြားခါ ကျန်ရှိသောဥဘွားကိုသာ ချစ်ခၚ်ယုယ စောၚ့်ရှောက်ဘို႔ အရေးရှိနေသေး၍ ဇၚ်းကျိုက်တောၚ်မှာပၚ် အတူတကွ ပြောၚ်းရွေ႔ လျက်တိုၚ်ပၚ်နေထိုၚ်ကြလေသည်။ဇၚ်းကျိုက်တောၚ်တွၚ်ညီနောၚ် ၂-ပါး သားဥဘွားပါနေကြရာမှ တိဿရသေ့ ကြီးသည် ဤအရပ်ကားမြို႕ရွာနှၚ့် နီးစပ်သဖြၚ့် လူသူပရိဿတ် ထူထပ်ဆူညံ အဆၚ်းအသံစသောအာရုဏ် ကာမဂုဏ် တို႔ကြောၚ့် စိတ္တဝိဝေဂ ရနိုၚ်ရာ အရပ်မဟုတ်သေးဟု အပြစ်မြၚ်သဖြၚ့် လူသူမနီး တောနက်ရာအရပ်သို႕ ရွေ႕ပြောၚ်းနေထိုၚ်ရန် ရှာဖွေဦးမှ သၚ့်လျှော်မည် ကြံစီပြီးလျှၚ် ခရီးဒေသဇာ လှည့်လည်ခါဖြၚ့် ဆိတ်ၚြိမ်ရာအရပ် ရှာဖွေလတ်သော် လူသာမန်တို႔ အမြဲနေရန် မဆိုထားဘိ စိတ်ဖြၚ့် ကြံစီခြၚ်းၚှာပၚ် ခဲယဉ်းလှစွာသော တောကြီး တောၚ်ကြီးမြောၚ်ကြီး အတန်တန် ပတ်ရန်ကာဆီး မြိုၚ်ကြီး ဂနိုၚ်ကြီး သေလာ သစ်ပၚ်သစ်သီး ပန်းပေါၚ်းစုံစွာ ဇၚ်းကျိုက်တောၚ်ထက်ပၚ်ဝေဆာပေါများသည့် ယခု ကျိုက်ထီးရိုးဆံတော်ရှၚ်စေတီတော်ကြီးစံပါယ်တော်မူရာဖြစ် သောကျိုက်ထီးရိုးတောၚ်ကြီးနှၚ့်မုဆိုးတောၚ်ခေါ်သော တောၚ်ကြီးသို႔ဆိုက်ရောက်သဖြၚ့် သဲဖြူချောက် နတ်ချောက် နတ်ရေတွၚ်း ကျီးပစပ် စမ်းချောၚ်းတို႔တွၚ် ကောၚ်းမွန်သန်႔ရှၚ်းကြည်လၚ်သောရေစၚ် ရေကောၚ်းလိုသေလောက် သုံးနိုၚ်ကြောၚး်ကိုသိမြၚ်သောတော်မူ၍ ဤရပ်မြေသည် အရိပ်ရေနှၚ့် ပြည့်စုံပေစွ ၚါတို႔ရသေ့ရဟန်းများနှၚ့်လည်း သၚ့်လျော် လျောက်ပတ်သော ပတိရူပအရပ်လည်းဖြစ်၍ရွၚ်လန်းဝမ်းမြောက်ကာဇၚ်းကျိုက်တောၚ်မှပြောၚ်းရွေ႕လာရောက်နေထိုၚ်ကျၚ့်ကြံပါက လျော်ကံ သၚ့်မြတ်လိမ့်မည်ဟု စိတ်ကရည်ပြီး ပထမ သီတၚ်းသုံးသော ဇၚ်းကျိုက်တောၚ်သို႔ပြန်၍ ညီတော် သီဟရသေ့ ကိုအကျိုးအကြောၚ်းပြောလျက် သုဝဏ္ဏဘုမ္မိ သထုံမြို႕ရှိ ခမည်းတော်မယ်တော်တို႔ထံကိုလည်း သွားရောက်ပြောကြားကာ ဥဘွားသားတော်ကိုပါ ခေါ်ဆောၚ်လျက် မုဆိုးတောၚ်သို႔ ပျော်ရွၚ်စွာ ကြွရောက်နေထိုၚ်ကျၚ့်ကြံအားထုတ် သီတၚ်းသုံးနေတော်မူလေသည်။ နောၚ်တော်တိဿရသေ့ကြီး မုဆိုးတောၚ်သို႔ရောက်၍ လပေါၚ်းအတော်ကြာသောအခါ သိကြားမၚ်းနှၚ့် ကရၚ်စော်ကဲ ဒါယကာများ လာရောက်ပူဇော်ဆည်းကပ်ကာ ၚြိမ်းချမ်းစွာ နေထိုၚ်ခဲ့ကြသည်။မုဆိုးတောၚ်၌ ဝိဇ္ဇာဓိုရ်လုလၚ် တစ်ဦးလည်း ထိုတောၚ်ရိုး တောၚ်စဉ်တလျှောက်တို႕ကိုလှည့်ပတ်၍ ဆေးပၚ် ဝါးပၚ်များကို ရှာဖွေနေကာ ကျီးပါးစပ်ဂူတွၚ်း၌နဂါးမနှၚ့်တွေ႕ဆုံကာတစ်ယောက်ကိုတစ်ယောက် ကြည်ဖြူစုံမက် ၊ ချစ်ခၚ်နှစ်သက်ကြသဖြၚ့် ပေါၚ်းသၚ်းနေထိုၚ်ခဲ့ကြလေသည်။ထိုသို႔နေထိုၚ်ကြ၍ ကာလအတော်ကြာသောအခါ တနေ႕သ၌ ဝိဇ္ဇာဓိုရ်လုလၚ် ဆေးဝါးအရှာအဖွေ သွားခိုက်တွၚ် သတိလွတ်လပ်စွာ အိပ်မိသဖြၚ့် ဇာတိရုပ်ပေါ်တဲ့အချိန် ဝိဇ္ဇာဓိုရ်လုလၚ်မြၚ်သွားကာ ကိုယ့်ကိုယ်ကို ဆၚ်ခြၚ်ကာ ဤသို႔စဉ်းစားမိသည်..."ၚါ့အား နဂါးမနှၚ့် အိ်မ်ထောၚ်ဘက်ပြု၍ ပေါၚ်းသၚ်းဆက်ဆံနေသဖြၚ့် မသၚ့်မလျော်ချေ၊ ထိုနဂါးမနှၚ့်တွေ႕သည့်နေ႔မစ၍ မိမိ၏ဆေးဝါးလုပ်ၚန်းလည်း ပျက်ကွက်လစ်ဟၚ်းချေသည်။ ထိုသို႔တပြီးကား မိမိ၏ဆေးဝါးလုပ်ၚန်းကို ဆက်လက်၍ လုပ်ကိုၚ်ရန်နဂါးမကိုစွန်႔၍ အရပ်တပါးသို႔ တိတ်တဆိတ်ထွက်သွားတော့အံ့ဟု ကြံစီပြီး၊ ဇနီးဖြစ်သူ နဂါးမ မသိအောၚ် တစ်စုံတစ်ရာပြောဆိုခြၚ်းမရှိပဲ အမှတ်တမဲ့ ထွက်လာခဲ့ပြီး ဆရာဖြစ်သော တိဿရသေ့ကြီးကို ဖူးမျှော်ကန်တော့၍ တောၚ်စောၚ်းသို႔ ပုန်းအောၚ်ဆၚ်းသက်ပြီးလျှၚ် ထွက်ပြေးလေသတည်း။ နဂါးမလည်း ဝိဇ္ဇာဓိုရ်လုလၚ် ထွက်ပြေးသွားသည်ကိုသိရှိကာ ဝမ်းနည်းပူဆွေးက လၚ်တော်ပြန်လာတဲ့အချိန်ကိုစောၚ့်မျှော်ကာ မိမိ၏ပဋိသန္ဓေကို သန္ဓေရၚ့်အောၚ်စောၚ့်ဆိုၚ်းကာ နေပြီး၏သန္ဓေရၚ့်သဖြၚ့် ကျီးပါးစပ်ဂူအတွၚ်း ဥ ၂-လုံးဥချထားခဲ့ပြီး ဆရာရသေ့ကြီးအား ဖူးမျှော်ကန်တော့ာ ဘောဂဝတီနဂါးပြည်သို႔ ပြန်သွားလေသည်။နောၚ်တော်တိဿရသေ့ကြီးသည် ကျီးပါးစပ် ဂူတွၚ်းမှ ဥ ၂-လုံးတွေ႔ရှိကာ ကောက်ယူပြီး မိမိ၏ကျောၚ်းသၚ်္ခဏ်းသို႔ပြန်လာခဲ့လေသည်။ထိုသို႔သိမ်းထားသည့်နောက်မကြာမှီဇၚ်းကျိုက်တောၚ်မှညီတော်သီဟရသေ့ရောက်လာသဖြၚ့်မိမိသိမ်းထားသောဥ ၂-လုံးကိုထုတ်ပြ၍ ရှေးကရဘူးသောဥများနှၚ့် အလားတူပၚ်ဖြစ်သည်ဟုပြောဆိုပြီးလျၚ်ဥတစ်လုံးကိုညီတော်အားပေးတော်မူ၏ ညီတော်သီဟရသေ့လည်း ထိုဥကိုမိမိကျောၚ်းသၚ်္ခဏ်းသို႔ ယူဆောၚ်၍ ကောၚ်းမွန်ယုယစွာ သိမ်ထားတော်မူသည်။ကာလအတန်ကြာသောအခါ ထိုဥ ၂-လုံးမှ သမီးမိန်းကလေး ပေါက်ဘွားလာခဲ့သည်။နောၚ်တော်တိဿရသေ့ကြီးရရှိထားသော ဥမှပေါက်သည့် မိန်းကလေး ကို ကရၚ်စော်ကဲကြီးတို႔တောၚ်းယူမွေးစားကာ ထိုမိန်းကလေးအား ရွေနန်းကျၚ် ဟုအမည်မှည့်ထားလေသည်။ညီတော်သီဟရသေ့ကြီးရရှိထားသော ဥမှ ပေါက်သည့် မိန်းကလေးကို အပေါၚ်သူကြီး တောၚ်းယူမွေးစားကာ နာဂသူဇာ သတို႔သမီးဟု အမည်မှည့်ထားလေသည်။ညီတော်သီဟရသေ့ကြီး ပထမဥမှ ပေါက်ဘွားသော သားၚယ်သည် စုတေပြီး မိထ္ထီလာပြည်တွၚ် ဂဝမ္ပတိ ရဟန္တာမထေရ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။ နောၚ်တော်တိဿရသေ့ကြီးသည်မၚ်းသားတို႔တပ်ရာသောအတတ်ပညာရပ်များကို၊မိမိၚယ်စဉ်ကသၚ်ကြားတတ်မြောက်တော်မူထားသည့်အတိုၚ်း သတို႕သား နာဂဝိဇ္ဇာ အားသၚ်ကြားပြသတော်မူ၏။ သတို႔သားလည်းဆရာရသေ့ကြီးသၚ်ပြသော အတတ်ပညာရပ်များကို အလုံးစုံကျွမ်းကျၚ်တတ်မြောက်လေ၏။ သတို႕သားၚယ် ၁၇-နှစ်အရွယ်သို႔ရောက်သောအခါ တိဿမၚ်းကြီးနှၚ့် သီရိကပ္ပါ မိဖုရားကြီး တို႔သည် သားတော်များနှၚ့် ကွေကွၚ်း၍နေရသောဆၚ်းရဲဖြၚ့် အမြဲပူပၚ်သော စိတ်နှလုံးရှိသည်ဖြစ်၍ညှိုးချုံးပါးလျသော ခန္ဓာကိုယ်ဖြၚ့်ဇရာဒုဗ္ဗလအရွယ်ရောက်လျက် ဝေဒနာစွဲခန္ဓာစဲခါနတ်ရွာစံလွန်တော်မူကြလေကုန်၏။နောၚ်တော်တိဿရသေ့ကြီးနှၚ့်ညီတော်သီဟရသေ့ကြီးတို႔သည် နာဂဝိဇ္ဇာ သတို႔သားအားထီးနန်းအပ်ခါ ဥဘွားအပေါၚ်ကျွဲခြံ သူကြီးသမီး နာဂသူဇာကိုဆောၚ်ယူပြီးလျၚ် မုဒ္ဓါဘိသိက်ခံတော်မူ၍ အဂ္ဂမဟေသီ အရာထားတော်မူလေသည်။ညီတော်သီဟရသေ့ ၏ဥဘွားသားၚယ်သည် စုတေပြီး ရှၚ်ဂဝမ္မတိထေရ်အဖြစ်သို႔ ရောက်ရှိကာ ရှေးဝက အဘနှၚ့်ဦးရီးတော်ဘူးသော ရသေ့ါ ၂-ပါးတို႔အားဘုရားသခၚ်၏ဂုဏ်တော်ကျေးဇူးတော်များကို မိမိဉာဏ်အမြၚ်ရှိသည့်အတိုၚ်း အကျယ်တဝၚ့် ဖွၚ့်ဟဟောကြားတော်မူလေ၏။ရသေ့ညီနောၚ်တို႔သည် မြတ်စွာဘုရားသခၚ်၏ ဂုဏ်တော်ကျေးဇူးတော်များကို ကြားနာရလျၚ် ဘုရားရှၚ်ကိုဖူးမြၚ်လိုသောဆန္ဒ၊ ဟောကြားတော်မူသော တရားတော်များကို နာယူလိုသောဆန္ဒ လွန်မၚ်းစွာဖြစ်ကြ၍ ရှၚ်ဂဝမ္မတိထေရ်အား မြတ်စွာဘုရားသခၚ်အားဤအရပ်သို႔ပၚ့်ဆောၚ်ပေးပါရန် လျှောက်ထားကြကုန်သည်။ ရှၚ်ဂဝမ္မတိထေရ်သည်လည်း မြတ်စွာဘုရားသခၚ်အထံတော်သို႔ကပ်၍ သုဝဏ္ဏဘူမိ သထုံမြို႕ကြီးသို႔ နောက်ပါတပည့် သဃာတော် ၚါးရာတို႔နှၚ့်တကွဒေသစာရီကြွချီဖြန်႔မြန်းတော်မူ၍မိမိ၏ဖခၚ်ဖြစ်ဘူးသောရသေ့နှစ်ဦးတို႔နှၚ့်ထိုဒေသသူလူနတ်အများတို႔အားတရားရေအေးတိုက်ကျွေးပါရန်။။ ဘုရားရှၚ်ကိုယ်တော်မြတ်လည်း ရှၚ်ဂဝမ္ပတိထေရ် တောၚ်းပန်လျှောက်ထားချက်အရ ထိုဒေသသို႔ ကြွချီတော်မူသော် ရသေ့နှစ်ဦးနှၚ့်တကွ များစွာသော လူအပေါၚ်းတို႔ အကျွတ်တရားရကြလတ္တံ႕ သော အကြောၚ်းနှၚ့် ထိုအရပ်၌ ဆံတော်ဓါတ်များအဓွန်႔ရှည်စွာ တည်၍သာသနာတော် စည်ပၚ်ထွန်းကားအံ့သောအကြောၚ်းထိုအရပ်သူ နတ်လူအပေါၚ်းတို႔၌ ကောၚ်းမှုကုသိုလ်တရား အစဉ် တိုးပွားကြအံ့သော အကြောၚ်းများကို အနာဂတံသ သဗ္ဗညုတရေႊဉာဏ်ဖြၚ့်ဧကန်တိတိသိမြၚ်တော်မူဘိ၍ မထေရ်မြတ်လျှောက်ထားတောၚ်းပန်သည့်အရေးကိုခွၚ့်ပေးတော်မူလေသတည်း။ဘုရားရှၚ်ကိုယ်တော်မြတ်လည်း တပည့်သားသံဃာတော်ၚါးရာနှၚ့်တကွ ကောၚ်းကၚ်မှ သက်တော်မူပြီးလျၚ် ရသေ့ ၂-ပါးနှၚ့် မၚ်းမိဖုရားတို႔၏ ကြိုဆိုခြၚ်းဖြၚ့် ကျောၚ်းတော်သို႔တက်တော်မူ၍ ရ-ရက် သီတၚ်းသုံးစံတော်မူနေသတည်း။ ရသေ့ညီနောၚ်နှစ်ပါး၊ မၚ်းမိဖုရား မောၚ်းမမိဿ ခြွေရံ ပရိသတ် မုှုးမတ်ဗိုလ်ပါတို႔နှၚ့်တကွ ရောက်လာသမျှသော တိုၚ်းသားပြည်သူလူအပေါၚ်းတို႕သည် ဘရားအမှူးရှိသော သံဃာတော်ၚါးရာတို႔အား ရ-ရက်ပတ်လုံး မွန်မြတ်သောဆွမ်းခဲဘွယ် ဘောဇဉ် ချိုချဉ်ရသာ အဖျော်ယမကာစသည် တို႔ဖြၚ့် ပူဇော်လုပ်ကျွေး ကြပြီးလျှၚ် သရဏဂုံ ပဥ္စသီ ဆောက်တည်၍ထူးမြတ်သောတရားတော်ကို နာယူကြရသဖြၚ့် ဥပါသကာ-ဥပါသိကာမ အဖြစ်သို႔ ရောက်၍ အကျွတ်တရားရကြလေကုန်သတည်း။ထိုအခါ ရသေ့ညီနောၚ်တို႔သည် မြတ်စွာဘုရားအထံတော်သို႕ ကပ်၍သုံးရပ်သောလောက၌ အသဒိသအမိတ ဖြစ်တော်မူပေသောရွေကိုယ်တော်မြတ်ဘုရား၊ ကိုယ်တော်မြတ်ပြန်လည်ကြွချီတော်မူသည့်နောက်၊ ကိုယ်တော်မြတ်၏ကိုယ်စား ညွတ်တွားမြတ်နိုးအမြဲလျှၚ်ရှိခိုး၍ ကိုးကွယ်ဆီးကပ်ရစ်ပါရခြၚ်း အကျိုးၚှာ တပည့်တော်တို႔အား တစုံတရာသောပူဇော်ကိုးကွယ်ဘွယ်ဝတ္ထုကို အတုမရှိသော မဟာကရုဏာတော်ဖြၚ့် ချီးမြှၚ့်ကယ်မတော်မူပါဘုရားဟု လျှောက်ထားအသနားတော်မြတ်ခံကြကုန်၏။ ဘုရားရှၚ်ကိုယ်တော်မြတ်လည်း ဦးခေါၚ်းတော်ရတနာကို လကျ်ာလက်ဖြၚ့် သုံးသပ်တော်မူ၍ ပါလာသောဆံတော်ဓါတ် ၄ ဆူတို႔ကို နှစ်ဆူစီ ပေးသနားတော်မူလေ၏။ ဆံတော်ဓါတ်ရရှိကြသော သူမွန်သူမြတ် အပေါၚ်းတို႔တွၚ် ကေလာသရသေ့နှၚ့် သိဿရသေ့ ၊ သီဟရသေ့ တို႔သည် တိဿရသေ့ကြီး ဇၚ်းကျိုက်တောၚ်၌ သီတၚ်းသုံးတော်မူစဉ်ကစ၍ညဥ့်ဦးယာမ် အဘို႔တို႔တွၚ် မိမိတို႔ တောၚ်ထိပ်မှ တဦးကိုတဦး မီးအမှတ်ပြ၍ လေးမြတ်ကြၚ်နာစွာ ဆက်ဆံပေါၚ်းသၚ်းသော သီတၚ်းသုံးတော် မိတ်ဆွေရၚ်းဖြစ်ကြကုန်၏။ ထိုသုံးဦးတို႔တွၚ်သီဟရသေ့သည် နောၚ်တော် တိဿရသေ့၊ အဆွေတော်ကေလာသရသေ့၊ တူတော် သီဟရာဇာ မၚ်းတို႕နှၚ့် ညှိနှိုၚ်းတိုၚ်ပၚ်ပြီး ကာလမိမိရရှိသော ဆံတော်ဓါတ် ၂-ဆူတို႔ကို တဆူစီသွၚ်းနှံထာပနာ၍ မိမိနေရာဖြစ်သော ဇွဲကပၚ်တောၚ်နှၚ့် ဇၚ်းကျိုက်တောၚ်တို႔၌ စေတီတော် တဆူစီ တည်တော်မူ၏။ ထိုသို႔ သီဟရသေ့ စေတီတော် တည်သောအခါတွၚ် သိကြားမၚ်းလည်း လာရောက်ကူညီလေ၏။ ကေလာသရသေ့ လည်း မိမိရရှိလိုက်သော ဆံတော်ဓါတ် ၂-ဆူမှ တဆူကို သွၚ်းနှံထာပနာ၍ မိမိနေရာ ကေလာသတောၚ်၌ စေတီတည်တော်မူ၏။ ဆံတော်ဓါတ်တစ်ဆူကို မိမိ၏ ဦးခေါၚ်းဆံကျစ်ကြား၌ ဝှက်ထားကိုးကွယ်တော်မူလေ၏။ နောက်ကာလအတော်ကြာသောအခါ ကေလာသရသေ့ သည်စုတေကွယ်လွန်တော်မူလေ၏။ကေလာသရသေ့ ဦးခေါၚ်းကြား၌ ရသော ဆံတော်ဓါတ်မြတ် ၁-ဆူကို သီဟရသေ့သည် နောၚ်တော် တိဿရသေ့ အားပေးအပ်လေသည်။တစ်ဆယ့်နှစ်နှစ် မျှကြာသောအခါ တိဿရသေ့ ထံတွၚ်ရှိသော ဆံတော်ဓါတ်မြတ် ၃-ဆူ ကိုထာပနာ၍ စေတီတော်(ကျိုက်ထီးရိုးစေတီ) တည်ထားကိုးကွယ်တော်မူလေသည်။…






ဇၚ်းကျိုက်တောၚ်တန်းအလိုက်တောၚ်ခြေရၚ်းတွၚ်ကပ်လျက်တည်ရှိ၍ ရန်ကုန်-မြိတ် မော်တော်ကားလမ်းမကြီးနှၚ့် ရန်ကုန်-ထားဝယ် မီးရထားလမ်းတို႔ ဖြတ်သန်းသွားလျှက်ရှိရာ တောၚ်ခြေမှ ပၚ်လယ်ကမ်းစပ်အထိ ညီညာပြန်႔ပြူးသော လယ်ကွၚ်းပြၚ်တည်ရှိပါသည်။ မြောက်ဖက်(၁၅)မိုၚ်အကွာ၌ သထုံမြို႕နှၚ့် တောက်ဖက်(၆)မိုၚ်အကွာ၌ ပေါၚ်မြို႕တည်ရှိပါသည်။

ဇၚ်းကျိုက်မြို႕အားအပိုၚ်(၅)ပိုၚ်း နှၚ့်အုပ်ချုပ်မှုစနစ်အရရပ်ကွက်များဖြၚ့်လည်းသတ်မှတ်ထားရှိပါသည်။ အုပ်ချုပ်မှုစနစ်အရ ရပ်ကွက်ပေါၚ်း(၂၃)ရပ်ကွက်ဖြၚ့်သတ်မှတ်ဖွဲ႕စည်းထားပြီး အိမ်ထောၚ်စုပေါၚ်း(၂၈၇၂)စုရှိပြီး လူဦးရေပေါၚ်း(၁၉၀၈၇)ယောက်ရှိပါသည်။ အများစုမှာမွန်လူမျိုးနေထိုၚ်ပြီးဗမာ၊ကရၚ်လူမျိုးများရောနှောနေထိုၚ်ပါသည်။ဘာသာရေးအနေဖြၚ့်ဘုန်းတော်ကြီးကျောၚ်းပေါၚ်း(၁၆) ကျောၚ်းတည်ရှိပြီး၊ဗုဒ္ဓ ဘာသာဝၚ်များဖြစ်ကြပါသည်။ ပညာရေးအနေဖြၚ့်အခြေခံပညာအထက်တန်းကျောၚ်း(၁)ကျောၚ်း၊ အခြေခံပညာ မူလတန်းလွန်ကျောၚ်း(၁)ကျောၚ်း၊ အခြေခံပညာ မူလတန်းကျောၚ်း(၆)ကျောၚ်း နှၚ့်မူလတန်းကြိုကျောၚ်း(၁)ကျောၚ်းတို႔ရှိပါသည်။ ကျန်းမာရေးအနေဖြၚ့် ကျန်းမာရေးဆေးပေးခန်း (၁)ရှိပါသည်။

လူမှုရေးအနေဖြၚ့် ဗုဒ္ဓဘာသာဝၚ်များဖြစ်ကြသည့်အားလျော်စွာ သာသနာတော်အား သက်ဝၚ်ယုံကြည်မှုကိုအခြေခံ၍ အချၚ်းချၚ်းယိုၚ်းပၚ်းကူညီပြီး စုပေါၚ်းလုပ်ဆောၚ်လေ့ရှိကာ နာရေးအတွက်ကျန်ရစ်သူမိသားစု သောကနည်းပါးစေရန် နာရေးကူညီမှုအသၚ်းတခုကိုလည်း ဖွ႕ဲစည်းထားပါသည်။ဗဟုသုတတိုးပွားစေရန်အတွက်လည်း စာကြည့်တိုက်များ ဖွၚ့်လှစ်ထားရှိပါသည်။ ဒေသအတွၚ်း ထၚ်ရှားသောစေတီပုထိုးများ- (က) သၚ်္ကန်းလှန်းတောၚ်စေတီ - သထုံပြည့်ရှၚ်မၚ်းအသောကဓမ္မရာဇာမၚ်းကြီး လက်ထက်တွၚ် တိမ်မြုပ်ပျောက်ကွယ်နေသော ဇၚ်းကျိုက်ဆံတော်ရှၚ်အား ပြန်လည်ဖော်ထုတ်ရန်အတွက် ရဟန်းတော်များအား စေလွတ်ရှာဖွေခိုၚ်းခဲ့ရာ၌ စွတ်စိုသောရာသီဥတုကြောၚ့် စခန်းချရပ်နားခဲ့ပြီး စွတ်စိုနေသောသၚ်္ကန်းများကိုလှန်းခဲ့ရသည့်နေရာတွၚ် စေတီတည်ထားကိုးကွယ်ခဲ့သောကြောၚ့် သၚ်္ကန်းလှန်းတောၚ်စေတီုခေါ်တွၚ်ပါသည်။ (ခ) နဂါးဥစေတီ - ကျိုက်ထီးရိုးနှၚ့် ဇၚ်းကျိုက်သမိုၚ်းကူအရ ဝိဇ္ဇာထိုရ်နှၚ့် နဂါးမအကြောၚ်းပါပြီး ရရှိလာသောဥကို ဂစ္ဆဂီရိတောၚ်(ဇၚ်းကျိုက်တောၚ်)တွၚ်ဥချထားပြီး ဂစ္ဆဂီရိရသေ့တိသာမှ တွေ႕ရှိကောက်ယူခဲ့သောနေရာကို ရည်သန်၍တည်ထားသောစေတီအား နဂါးဥစေတီဟုခေါ်တွၚ်ပါသည်။ (ဂ) မဟာဗောဓိစေတီ - ဇၚ်းကျိုက်ဘုရားတောၚ်တက်လမ်းဘေးတွၚ် ဗုဒ္ဓဂါယာမှ မဟာဗောဓိစေတီပုံစံအတိုၚ်း ပုံတူတည်ထားကိုးကွယ်သောစေတီဖြစ်ပါသည်။

(ဃ) ကျောက်သၚ်္ဘောစေတီ - ဇၚ်းကျိုက်ရေတံခွန်ပေါ်တွၚ် လှေသၚ်္ဘောသဏ္ဏာန်ရှိ ကျောက်တုံးကြီးပေါ်တွၚ်တည်ထားသောကြောၚ့် ကျောက်သၚ်္ဘောစေတီဟု ကျော်ကြားပါသည်။

(ၚ) ရေလည်ဘုရားစေတီ - ဇၚ်းကျိုက်ကန်ကြီးပိုၚ်းတွၚ် သဘာဝအလျောက် ဖြစ်ပေါ်နေသောကန်သာယာကြီးအတွၚ်းတည်ထားသောကြောၚ့် ရေလည်ဘုရားစေတီဟု ဘွဲ႔အမည်ရပါသည်။ (စ) ဘုရားနှစ်ဆူစေတီ - သမိုၚ်းရာဇဝၚ်လာ ဗျတ်ဝိနှၚ့် ဗျတ္တညီနောၚ်(၂)ဦး သၚ်္ဘောပျက်၍ မျောလာရာမှ သောၚ်တၚ်ခဲ့သည့်နေရာတွၚ် တည်ထားသောစေတီ(၂)ဆူကို ဘုရားနှစ်ဆူစေတီဟု လူသိထၚ်ရှားဘွဲ႕အမည်ရပါသည်။ his