မိတ်ဆွေတု လေးမျိုး

ဝီကီပီးဒီးယား မှ

မျက်မှောက်၌သာ အဖော်သဟဲပြုပြီး မျက်ကွယ်၌ ရန်သူလိုဖြစ်သောသူသည် ဟန်ဆောင်မိတ်ဆွေ ဖြစ်၏။ လူ့ဘုံလောကတွင် မိတ်ဆွေစစ်နှင့်ဝေး၍ မိတ်ဆွေတုနှင့် ပေါင်းသင်းမိပါက အကျိုးစီးပွားပျက်စီးခြင်းကို ကြုံရမည် ဖြစ်သည်။[၁]


မိတ်ဆွေတု လေးမျိုး[ပြင်ဆင်ရန်]

၁။ အညဒတ္တုဟရ မိမိထံမှသာ လာရောက်ယူဆောင်လေ့ရှိသော မိတ်ဆွေတု။

၂။ ဝစီပရမ နှုတ်ဖြင့်သာ လိုလားယောင်ပြုလျက် တစ်စုံတစ်ရာ လက်မပါသော မိတ်ဆွေတု။

၃။ အနုပ္ပိယဘာဏီ အကြိုက်လိုက်၍ ပြောဆိုတတ်ပြီး ကွယ်ရာတွင် ရန်သူသဖွယ် ပြောဆိုတတ်သော မိတ်ဆွေတု။

၄။ အပါယသဟာယ ပျက်စီးကြောင်း၌သာ အပေါင်းအဖော်ဖြစ်သော မိတ်ဆွေတု။[၁]

အညဒတ္တုဟရ မိတ်ဆွေတုအင်္ဂါလေးပါး[ပြင်ဆင်ရန်]

၁။ ယူသာယူတတ်၏။

၂။ နည်းသောဥစ္စာကိုပေးခြင်းဖြင့် များသောဥစ္စာကို အလိုရှိ၏။

၃။ မိမိဘေးကြုံခိုက်သာ မှီခို၍ အမှုကိစ္စဆောင်ရွက်ပေးပြီး ဘေးလွတ်သောအခါ ပြန်မကြည့် သတိရမှု မရှိခြင်း။

၄။ အကျိုးစီးပွားရလိုသောကြောင့် ချဉ်းကပ်ခြင်း။[၁]

ဆောင်ပုဒ်[ပြင်ဆင်ရန်]

လက်ချည်းလာ၍၊ ဥစ္စာဆောင်သယ်၊ နည်းငယ်ဖြင့်သာ၊ များစွာလိုရှိ၊ ဘေးထိရောက်ခါ၊ ပြုလာတုံဘိ၊ မိမိကျိုးငှါ၊ မှီလာပေါင်းယှဉ်၊ လေးယောက်စဉ်ကား၊ အညဒတ္ထုဟရတည်း။ (ဆရာတော် ဦးဗုစ်)[၂]

ဝစီပရမ မိတ်ဆွေတုအင်္ဂါလေးပါး[ပြင်ဆင်ရန်]

၁။ လွန်လေပြီးသော အကြောင်းအရာဖြင့် ချီးမြှောက်ခြင်း။

၂။ မဖြစ်သေးသော အကြောင်းအရာဖြင့် ချီးမြှောက်ခြင်း။

၃။ အချီးအနှီးလောကွတ်ဖြင့် ချီးမြှောက်ခြင်း။

၄။ ဖြစ်ဆဲကိစ္စတို့၌ ပျက်စီးခြင်းကို အကြောင်းပြ၍ ချီးမြှောက်ခြင်း။[၁]

ဆောင်ပုဒ်[ပြင်ဆင်ရန်]

ရှေ့ဖြင့်စေ့စပ်၊ တစ်ထပ်နောက်မှီး၊ ချည်းနှီးသင်္ဂြိုဟ်၊ ပေးလိုစဟန်၊ ပစ္စုပ္ပန်မူ၊ ပြညွှန် ပျက်ပြား၊ ဤလေးပါးကား၊ မှတ်သား ဝစီပရမတည်း။ (ဆရာတော် ဦးဗုဒ်)[၂]

အနုပ္ပယာဏီ မိတ်ဆွေတုအင်္ဂါလေးပါး[ပြင်ဆင်ရန်]

၁။ မကောင်းမှု၌ တိုင်ပင်သည်ကိုလည်း ခွင့်ပြုခြင်း။

၂။ ကောင်းမှု၌ တိုင်ပင်သည်ကိုလည်း ခွင့်ပြုခြင်း။

၃။ မျက်မှောက်၌ ချီးမွမ်းစကားဆိုခြင်း။

၄။ မျက်ကွယ်၌ ကဲ့ရဲ့စကားဆိုခြင်း။[၁]

ဆောင်ပုဒ်[ပြင်ဆင်ရန်]

မကောင်းခွင့်ပြု၊ ကောင်းမှုကိုလျှင်၊ ဆင်ခြင်မရှု၊ ခွင့်ပြုသည်ပင်၊ ရှေ့တွင်ချီးမွမ်း၊ ဖုံလွှမ်းကွယ်လျှင်၊ ကဲ့ရဲ့မြင်သည်၊ လေးအင်ပီယ၊ ဘာဏီတည်း။ (ဆရာတော် ဦးဗုဒ်)[၂]

အပါယသဟာယ မိတ်ဆွေတုအင်္ဂါလေးပါး[ပြင်ဆင်ရန်]

၁။ သေရည်သေရက် သောက်စားခြင်းတို့၌ အပေါင်းအဖော် ဖြစ်၏။

၂။ အခါမဲ့သွားလာခြင်း၌ အပေါင်းအဖော် ဖြစ်၏။

၃။ ပွဲလမ်းသဘင် အပျော်အရွှင် လိုက်စားမှု၌ အပေါင်းအဖော် ဖြစ်၏။

၄။ လောင်းကစားခြင်း၌ အပေါင်းအဖော် ဖြစ်၏။[၁]

ဆောင်ပုဒ်[ပြင်ဆင်ရန်]

သောက်ထုတ်သေရက်၊ ညဉ့်နက်လမ်းသွား၊ ရှုစားသဘင်၊ ပျော်ရွှင်အန်စာ၊ လေးရပ်မှာပင်၊ တကွထင်သည်၊ လေးအင် အပါယ်သဟဲတည်း။ (ဆရာတော် ဦးဗုဒ်)[၂]

ရန်သူ့အမူအရာ (၁၆) မျိုး[ပြင်ဆင်ရန်]

၁။ မျက်နှာချင်းဆိုင် တွေ့နေပါလျက် ပြုံးရွှင်သော မျက်နှာမရှိ၊ ပြုံးရယ်ခြင်းမပြု။

၂။ သင်ပြောလိုသော စကားကို ထောက်ခံနှစ်သက်သော အမူအရာ မပြ။

၃။ သင့်အားမျက်နှာချင်းဆိုင်ခွင့်မပေး၊ ခရီးရင်ဆိုင်တွေ့သော်လည်း မျက်နှာလွှဲ၏။

၄။ သင်ပြောဆိုသော စကားကို ဆန့်ကျင်ပြောဆို၏။

၄။ သင်နှင့်မတည့်သူ သင်၏ရန်သူများကိုသာ ရွေးပေါင်းသင်း၏။

၅။ သင်နှင့်မတည့်သူ သင်၏ရန်သူများကိုသာ ရွေးပေါင်းသင်း၏။

၆။ သင်၏ မိတ်ဆွေများကို အပေါင်းအသင်းမပြုဘဲ အဝေးကရှောင်၏။

၇။ သင်၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးကို ချီးကျူးပြောသံကြားက အမြဲကန့်ကွက်၏၊ သင့်အားချီးပျူးမှုကို တားမြစ်၏။

၈။ သင့်ကို ရှုတ်ချကဲ့ရဲ့သူ၊ ဆဲရေးသူတို့ကို လူတော်လူကောင်း လူမှန်များဟု ချီးမွမ်း၏။

၉။ သူ၏ လျှို့ဝှက်ချက်ကို သင့်အား အသိမပေး၊ သင်သိမည်ကို စိုးရိမ်၏။

၁၀။ သင်၏ လျှို့ဝှက်ချက်ကိုမူ နှုတ်မစောင့်၊ နှုတ်မလုံ လူလယ်ခေါင် ထုတ်ဖော်ပြောကြားတတ်၏။

၁၁။ သင်၏ လုပ်ဆောင်ချက်များကို ဘယ်သောအခါမျှ ချီးမွမ်းခြင်း မပြု။

၁၂။ သင်၏ အသိဉာဏ်ပညာ၊ အတတ်ပညာကို ဘယ်သောအခါမျှ ချီးမွမ်းခြင်း မပြု။

၁၃။ သင်၏ ပျက်စီးမှု၊ ဆုတ်ယုတ်နိမ့်ကျမှုကိုသာ လိုလားနှစ်သက်၏။

၁၄။ သင်၏ တိုးတက်ကြီးပွားမှု၊ ပြည့်စုံမှုကို မလိုလား မနှစ်သက်ချေ။

၁၅။ စားသောက်ဖွယ် အထူးအဆန်း ရရှိသောအခါ သင့်အား ခွဲဝေမျှတ ပေးကမ်းမည်ဟု စိတ်ကူးမျှ မဖြစ်။

၁၆။ ထိုသို့ စားသောက်ဖွယ် အထူးအဆန်း ရရှိသောအခါ၌ သင်လည်း အလားတူရပါစေဟု လိုလားတောင့်တမှု မဖြစ်။[၁]

ကိုးကား[ပြင်ဆင်ရန်]

  1. ၁.၀ ၁.၁ ၁.၂ ၁.၃ ၁.၄ ၁.၅ ၁.၆ ရင်နှစ်သည်းချာ နိုင်ငံ့ရတနာ ဆုံးမစာများ (ဒုတိယအကြိမ် ed.)။ အခြခံပညာ ဦးစီးဌာန။ စက်တင်ဘာလ ၁၉၉၂။ pp. ၂၁၇။ |date= ရှိ ရက်စွဲတန်ဖိုး စစ်ဆေးရန် (အကူအညီ)
  2. ၂.၀ ၂.၁ ၂.၂ ၂.၃ ရတနာတံခွန် မဂ္ဂဇင်း။ မေလ ၂၀၁၇။ |date= ရှိ ရက်စွဲတန်ဖိုး စစ်ဆေးရန် (အကူအညီ)